مقایسه کنکور در ایران و سایر کشورهای جهان!

• تابعیت ایرانی: داوطلب باید تابعیت جمهوری اسلامی ایران را داشته باشد.
• اعتقاد به دین اسلام یا یکی از ادیان رسمی کشور: داوطلب باید به دین اسلام یا یکی از ادیان رسمی ایران اعتقاد داشته باشد.
• عدم فساد اخلاقی: داوطلب نباید دارای سوابق فساد اخلاقی باشد.

• فارغ‌التحصیلان دیپلم: داوطلب باید دارای مدرک دیپلم نظام آموزشی کشور ایران باشد. (برای داوطلبان نظام جدید، دیپلم متوسطه ۱۲ ساله)
• داوطلبان پیش دانشگاهی: داوطلبانی که در سال‌های قبل از برگزاری کنکور مدرک پیش‌دانشگاهی گرفته‌اند، نیز می‌توانند در کنکور شرکت کنند.
• پیش‌دانشگاهی بودن: کسانی که در حال حاضر در مقطع پیش‌دانشگاهی (نظام جدید یا قدیم) هستند، می‌توانند در کنکور شرکت کنند و در صورت قبولی، پس از اتمام دوره پیش‌دانشگاهی به دانشگاه وارد شوند.

• برای داوطلبان با مدرک دیپلم: هیچ محدودیت سنی برای شرکت در کنکور وجود ندارد.
• برای داوطلبان با مدرک پیش‌دانشگاهی یا فارغ‌التحصیل: در صورتی که داوطلب دوره پیش‌دانشگاهی را پشت سر گذاشته باشد، محدودیت سنی وجود ندارد.

برای برخی رشته‌ها، مانند رشته‌های پزشکی، دندان‌پزشکی، داروسازی یا رشته‌های هنر، شرایط خاصی وجود دارد که ممکن است شامل آزمون‌های عملی یا آزمون‌های مهارتی و همچنین شرایط جسمی و روانی خاص باشد. برای مثال، برای ورود به رشته پزشکی یا دندان‌پزشکی، داوطلب باید وضعیت سلامت جسمی مطلوبی داشته باشد.

کنکور ایران دارای چندین سهمیه خاص است که داوطلبان می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند. این سهمیه‌ها شامل:

• سهمیه ایثارگران: برای خانواده‌های شهدا، جانبازان، آزادگان و فرزندان آن‌ها.
• سهمیه رزمندگان: برای رزمندگان دوران دفاع مقدس.
• سهمیه مناطق: بر اساس محل سکونت داوطلب (مناطق ۱، ۲ و ۳).
• سهمیه نخبگان: برای افرادی که در المپیادهای علمی یا فرهنگی موفق به کسب رتبه شده‌اند.

نام دیگری که برای مقطع کاردانی در نظر گرفته می‌شود، فوق‌دیپلم است. پیش‌ نیاز استفاده از این دوره، داشتن دیپلم متوسطه یا مدرک پیش‌دانشگاهی است. فردی که بتواند دو سال تحصیل که شامل ۴ ترم است را طبق قانون مربوط به رشته و دانشگاه مورد نظر پشت سر بگذارد، مدرک کاردانی (Associate degree) دریافت می‌کند. دوره کاردانی بین ۷۲ الی ۹۵ واحد درسی را شامل می‌شود که سقف مجاز به اتمام رساندن آن نهایتاً ۳ سال است.

• فقط با مدرک دیپلم به آلمان مهاجرت کنید!

کاردانی در قالب‌های کاردانی پیوسته و ناپیوسته دسته­‌بندی شده است. اگر فارغ‌التحصیل هنرستان‌های فنی‌وحرفه‌ای و یا کار و دانش باشید برای ورود به دانشگاه، در ابتدا وارد دوره کاردانی می‌شوید و ملزم به شرکت در آزمون کاردانی پیوسته هستید. شما فقط اجازه دارند در رشته تحصیلی دیپلم خود، در مقطع کاردانی ادامه تحصیل دهید و سؤالات کنکور کاردانی شما به‌صورت تخصصی در زمینه رشته دوره دبیرستان (هنرستان) خواهد بود. دانشگاه‌های آزاد اسلامی ورود بدون کنکور برای این گروه را فراهم ساخته‌اند.

کنکور دوره کارشناسی به گوش همه ما آشنا است. افرادی که در رشته‌های ریاضی، تجربی و انسانی تحصیل کرده‌اند پس از اتمام دوره متوسطه و اخذ دیپلم و البته گذراندن دوره پیش‌دانشگاهی نیاز است در کنکور سراسری شرکت کنند.

در کنکور طبق مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی: سوابق تحصیلی پایه‌های یازدهم و دوازدهم مجموعاً ۶۰ درصد نمره نهایی کنکور را تشکیل می‌دهند؛ سهم هر دو، عمومی و تخصصی، حدود ۳۰٪ است. همچنین، دروس عمومی همچنان از دفترچه حذف هستند و هیچ سوالی از آن‌ها وجود ندارد؛ اما نقش‌شان از طریق سوابق درسی (نهایی‌ها) حفظ می‌شود.

• در کنکور تجربی دفترچه سؤالات تخصصی اغلب با ۱۵۵ سؤال همراه بوده و زمان مورد نظر ۱۸۰ دقیقه است. دروس مربوط به این دفترچه شامل دروس زمین‌شناسی، ریاضی، زیست‌شناسی، فیزیک و شیمی است.
• دفترچه اختصاصی کنکور ریاضی، شامل ۱۰۵ سؤال و زمان ۱۴۵ دقیقه‌ای است و شامل دروس ریاضی، فیزیک و شیمی خواهد بود. (مدت زمان بسته به شرایط کمی تغییر خواهد داشت.)
• دفترچه‌های کنکور انسانی، شامل ۱۶۰ سؤال است و زمان در نظر گرفته شده برای پاسخ‌دهی به سوالات این دو دفترچه ۱۶۰ دقیقه است. دروس این رشته شامل موارد ریاضی، اقتصاد، زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی، تاریخ و جغرافیا، علوم اجتماعی، فلسفه و منطق و روانشناسی است.
• دفترچه کنکور هنر شامل ۱۰۰ سؤال و زمان ۱۱۵ دقیقه‌ای است که شامل دروس درک عمومی هنر، درک عمومی ریاضی و فیزیک و خلاقیت تصویری و تجسمی می‌شود.
• دفترچه کنکور زبان با ۷۰ سؤال و زمان ۱۰۵ دقیقه که شامل زبان تخصصی انگلیسی، فرانسه و آلمانی است.

زیر گروه در کنکور چیست و چه تاثیری دارد؟

اجازه دهید این موضوع را با مثالی ساده شفاف‌سازی کنیم. در دفترچه ثبت‌نام کنکور یک سری رشته‌های دانشگاهی قید شده است که هر یک در زیرگروه مخصوص به خود قرار می‌گیرند و هر زیرگروه شامل دروسی است که شامل ضریب مخصوص به خود هستند. اهمیت داستان از این قرار است که اگر در درسی با ضریب بالا درصد کمتری کسب کنید شانس قبولی شما به‌راحتی پایین می‌آید و هرچه ضریب بیشتر را مدنظر قرار دهید نتیجه نهایی بهتری خواهید داشت.

در این بخش، اطلاعاتی مختصر در خصوص زیرگروه‌های کنکور ریاضی آورده‌ایم:

• زیرگروه ۱ کنکور ریاضی، شامل رشته‌های مهندسی برق و کلیه گرایش‌ها و مهندسی مربوط به رشته‌های فنی، مهندسی، مکانیک و شاخه و همین‌طور موارد مربوط به مدیریت امور بانکی و … است. البته که گروه دکترای پیوسته ریاضی (در مورد دکترای پیوسته صحبت خواهیم کرد) و دکترای پیوسته فیزیک و بیوتکنولوژی نیز متعلق به همین زیرگروه هستند.
• زیرگروه ۲ کنکور ریاضی، شامل رشته‌های مربوط به مهندسی پلیمر و شیمی و هر آنچه به شیمی مرتبط است، می‌شود. همین‌طور مهندسی نفت و معدن نیز در این زیرگروه قرار دارد.
• زیرگروه ۳ کنکور ریاضی، شامل اکثر رشته‌های کاردانی می‌شود و اهمیت هر سه درس بر اساس ضریب یکسان تقسیم شده است.

در ادامه اطلاعاتی مختصر در خصوص زیرگروه‌های کنکور تجربی جمع‌آوری کرده‌ایم:

• زیر گروه ۱ کنکور تجربی، شامل رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی، رشته‌های مربوط به بینایی‌سنجی، مامایی و پرستاری و همین‌طور تمام رشته‌هایی که دارای دقت تحصیلی بالایی هستند، می‌شود. نکته حائز اهمیت این امر است که بورسیه مربوط به رشته‌های پزشکی از سوی نیروی انتظامی اعطا می‌شود و همین‌طور بورسیه برای علوم صنایع غذایی شامل این زیرگروه است.
• زیرگروه ۲ کنکور تجربی، شامل رشته‌های وابسته به شیمی و دبیری مربوط به شیمی و همین‌طور رشته داروسازی است. جدیدترین اطلاعاتی که در خصوص زیرگروه‌های ۲ رشته تجربی دیده می‌شود این است که رشته‌های ناوبری و فرماندهی کشتی نیز به این گروه اضافه داشته‌اند.
• زیرگروه ۳ و ۴ کنکور تجربی، اغلب دارای ضرایب مشابه هستند و رشته‌های وابسته به زمین‌شناسی و زیست‌شناسی و برخی رشته‌های مدیریتی را شامل می‌شوند.
• در کنکور تجربی زیرگروه ۵ نیز دیده می‌شود که شامل رشته‌های کاردانی و کتابداری و تربیت‌بدنی و … است که ضریب درس زیست‌شناسی در این زیرگروه تنها ۲ اعلام شده است.

پس از اتمام دوره لیسانس زمانی که مدرک کارشناسی شما صادر شد می‌توانید برای ادامه تحصیل وارد دوره تحصیلات تکمیلی شوید که با عنوان کارشناسی ارشد شناخته می‌شود. یک اصلاح جالب در این دوره وجود دارد که قطعاً شما هم مثل ما از شنیدن آن شگفت‌زده می‌شوید. دوره کارشناسی ارشد مشهور به دوره روغن‌کاری است! یعنی یادگیری‌های پایه در دوره لیسانس انجام شده و قرار است در دوره ارشد تخصصی‌تر یاد بگیریم به اصطلاح روغن‌کاری کنیم تا راه بیفتیم!

کنکور ارشد برای هر رشته به صورت جداگانه برگزار می‌شود. گروه برق، کنکور مربوط به خود را دارند، گروه زیست‌شناسی می‌بایست به سؤالات مخصوص به رشته خود پاسخ دهند و …

دوره تحصیلی کارشناسی‌ارشد ۲ سال است و اغلب با دفاع از پایان‌نامه به اتمام می‌رسد. در این کنکور سؤالات جنبه تخصصی‌تر دارد و همین‌طور شرایط ضریب و گروه‌بندی درسی نیز بر اساس رشته شما در نظر گرفته می‌شود.

اینکه شما کدام رشته تحصیلی را برای کنکور ارشد انتخاب می‌کنید شرایط مخصوص به خود را دارد. اما آنچه می‌تواند کلیتی برای همه رشته‌های کنکور ارشد محسوب شود این است که برخی دروس در قالب مشترک قرار دارند که برای همه گرایش‌های یک مجموعه قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، شما قرار است در کنکور کارشناسی‌ارشد مهندسی کامپیوتر شرکت کنید. دروس مشترک برای همه گرایش‌ها شامل دو درس زبان عمومی و تخصصی و ریاضیات است که ریاضیات خود شامل ۴ درصد می‌شود. حال مابقی سؤالات برای هر گرایش به صورت جداگانه در قالبی تخصصی در نظر گرفته می‌شود.

در فرایند کنکور، لقب سنگین‌وزن به دوره دکترا اختصاص داده شده است. یک جمله بارها به گوش شما رسیده است که سهم آزمون کتبی در قبولی دکترا ۵۰ درصد است و در واقع آزمون و مصاحبه حضوری دارای سهم برابری هستند. اما آیا در واقعیت چنین است؟

شرایط ورود به مقطع دکترا این است که در آزمون کتبی، رتبه کافی را کسب کنید تا به مصاحبه دعوت شوید. نکته مهم این مسئله است که شما هر چقدر دارای رزومه قوی آموزشی و پژوهشی باشید اگر در آزمون کتبی قبول نشوید برای ورود به مصاحبه مجوز نخواهید داشت.

آزمون دکترا نیز شامل یک سری منابع تخصصی مربوط به هر رشته به صورت جداگانه است. بر اساس اطلاعات برگرفته از سوی سازمان سنجش، دروس امتحانی برای همه رشته‌های تحصیلی در آزمون دکترا شامل زبان، استعداد و دروس تخصصی است. ضریب برای دروس عمومی ۱ و برای دروس تخصصی ۴ در نظر گرفته شده است.

ماهیت سؤالات عمومی برای همه رشته‌های امتحانی کنکور دکترا تا حد زیادی یکسان است.

زبان عمومی آزمون دکتری شامل سه بخش گرامر، واژگان و درک مطلب است.

دکترای پیوسته چیست؟

هدف از برگزاری کنکور دکترای پیوسته چه در رشته ریاضی و چه فیزیک این است که بهترین و سرآمدترین محققان در این علم پرورش داده شوند. تفاوت دکترای پیوسته فیزیک با رشته فیزیک به این صورت است که تعداد بیشتری واحدهای میان‌رشته‌ای در نظر گرفته می‌شود که در نهایت قرار است باعث شوند تا علم فیزیک در سایر رشته‌ها نیز به کار گرفته شود. در دکترای پیوسته شما درگیر دروس واحد به واحد مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد نیستد و در زمان صرفه‌جویی می‌کنید. ظرفیت برای این موقعیت بسیار محدود است و نحوه پذیرش آن به صورت حضور در آزمون خواهد بود.

کنکور دانشگاه آزاد هم‌زمان با کنکور سراسری برگزار می‌شود و داوطلبان برای ثبت‌نام باید از طریق سایت دانشگاه آزاد یا سازمان سنجش اقدام کنند. نمره کسب‌شده در این آزمون برای پذیرش در رشته‌ها و واحدهای مختلف دانشگاه آزاد مورد استفاده قرار می‌گیرد و داوطلبان می‌توانند بر اساس رتبه خود رشته و واحد موردنظرشان را انتخاب کنند.

کنکور دانشگاه فرهنگیان نیز هم‌زمان با کنکور سراسری برگزار می‌شود، اما دارای شرایط و ضوابط خاص برای پذیرش داوطلبان علاقه‌مند به رشته‌های آموزش و پرورش است. علاوه بر کسب نمره قابل قبول در آزمون، داوطلبان باید شرایط اختصاصی فرهنگیان مانند آزمون‌های صلاحیت علمی و مصاحبه‌های تخصصی را نیز پشت سر بگذارند تا امکان ورود به رشته‌های معلمی فراهم شود.

• سهم سوابق تحصیلی: ۶۰٪ و قطعی اعمال می‌شود.
• سهم آزمون اختصاصی: ۴۰٪.

• امتحانات نهایی پایه دهم حذف شده‌اند.
• فقط نمرات پایه یازدهم و دوازدهم در محاسبه رتبه مؤثر است.
• دانش‌آموزان نظام قدیم یا سالی‌واحدی برای سابقه یازدهم باید در امتحانات نهایی شرکت کنند.

• از سال ۱۴۰۵، ترمیم تک‌درس حذف شده و باید تمام دروس پایه انتخاب شود.
• در اولین نوبت ترمیم، امکان انتخاب تک‌درس وجود دارد.
• اگر چند بار در ترمیم شرکت شود، نمره آخرین آزمون ثبت می‌شود حتی اگر کمتر از قبلی باشد.
• نمرات ترمیمی فقط برای کنکور سراسری معتبر هستند و مدرک دیپلم تغییر نمی‌کند.
• فقط امتحانات ترمیم خردادماه در رتبه کنکور لحاظ می‌شوند.

• یکی از سخت‌ترین آزمون‌های جهان.
• داوطلبان پس از پایان دبیرستان باید در آن شرکت کنند.
• نتیجه آزمون تعیین‌کننده‌ی ورود به دانشگاه‌های معتبر (مثل دانشگاه پکن و تسینگ‌هوا) است.
• برگزار در ژوئن هر سال، مدت زمان: حدود ۹ ساعت در ۲ روز!

• آزمون ملی ورود به دانشگاه‌ها (مشابه کنکور ایران).
• برگزارکننده: مرکز ملی آزمون‌های دانشگاهی ژاپن.
• شامل دروس عمومی و اختصاصی (ریاضی، علوم، زبان ژاپنی، زبان خارجی و…)
• دانشگاه‌های ژاپن علاوه بر این آزمون، مصاحبه یا آزمون اختصاصی نیز برگزار می‌کنند.

• آزمون ملی بسیار رقابتی برای ورود به دانشگاه.
• تنها یک بار در سال (نوامبر) برگزار می‌شود.
• در روز برگزاری آن، پروازها و کار ادارات به تعویق می‌افتد تا داوطلبان تمرکز داشته باشند!
• قبولی در دانشگاه‌های برتر مثل “سئول” و “یانسه” اهمیت زیادی دارد.

• آزمون سراسری ورود به آموزش عالی ترکیه.
• شامل چند مرحله (TYT، AYT و YDT).
• نتایج این آزمون تعیین‌کننده ورود به دانشگاه‌های دولتی و خصوصی است.
• تا حد زیادی شبیه کنکور ایران طراحی شده است.

• آزمون سراسری ملی برای فارغ‌التحصیلان دبیرستان.
• نتیجه‌ی آن هم برای دیپلم دبیرستان و هم ورود به دانشگاه‌ها استفاده می‌شود.
• شامل زبان روسی، ریاضی، علوم و سایر دروس تخصصی است.

از جمله کشورهایی که کنکور دارند می‌توان به هند اشاره کرد. هر دانشگاه یا رشته ممکن است آزمون مخصوص خود را داشته باشد، اما آزمون‌های ملی برای دانشگاه‌های برتر استفاده می‌شوند.

• آزمون Eindexamen: به‌عنوان آزمون سراسری شناخته می‌شود. این آزمون یک تست استاندارد است که توسط دانش‌آموزان در پایان تحصیلات دبیرستان انجام‌ می‌شود.
• آزمون CSIR-UGC NET: آزمون استاندارد در تمام هند برای ورود به دکترای علوم زندگی است.
• آزمون CBSE-UGC NET: این آزمون در واقع یک آزمون تحصیلی در سراسری هند است که صلاحیت متقاضی را برای کسب عناوینی مانند استادیار، دانشیار و … تعیین می‌کند.
• آزمون پذیرش مشترک (CAT): برای ورود به رشته‌های مدیریت است و توسط مؤسسات مدیریت هند (IIM) برگزار خواهد شد.
• آزمون استعداد تحصیلات تکمیلی در مهندسی، آزمون پذیرش مشترک در مقطع کارشناسی ارشد (JAM) و آزمون ورود به مدیریت مشترک (JMET) است. این آزمون برای ورود به دوره‌های مختلف تحصیلات تکمیلی در موسسه علوم هند (IISc) و انستیتوی فناوری هند (IITs) برگزار می‌شود.
• آزمون استعداد مدیریتی (MAT): برای پذیرش در رشته‌های مقطع کارشناسی‌ارشد مدیریت بازرگانی، کارشناسی‌ارشد مطالعات مدیریت و … است که با هدف سنجش استعداد داوطلبان برگزار می‌شود.
• آزمون پذیرش XLRI )XAT): این آزمون برای پذیرش در رشته‌های مدیریت است اما فقط برای پذیرش در موسسه روابط کار (Xavier) هند برگزار می‌شود.
• آزمون استعدادیابی فارغ‌التحصیلان داروسازی (GPAT): این آزمون برای ورود به برنامه‌های کارشناسی‌ارشد در رشته داروسازی است.
• انستیتوی ملی آموزش و تحقیقات دارویی (NIPER): این آزمون برای ورود به هفت مؤسسه آموزش عالی در هند است.
• آزمون JEST: امتحان JEST دارای دو مرحله آزمون است که مرحله اول عینی و مرحله دوم ذهنی است. دانشجو با کسب رتبه در این آزمون می‌تواند در دانشگاه‌ها و مؤسسات وابسته در سراسر هند، برای دکتری فیزیک و علوم کامپیوتر پذیرش بگیرد.

• آزمون پایان دبیرستان که نقش کنکور را دارد.
• نتایج آن برای ورود به دانشگاه‌ها استفاده می‌شود.

• سیستم پذیرش متمرکز برای دانشگاه‌های دولتی و خصوصی.
• شامل چند مرحله آزمون کتبی، مصاحبه و سوابق تحصیلی است.