جمعیت ایرانیان خارج از کشور

از زمان‌های گذشته، افراد به دلایل مختلفی مانند کار در خارج، استفاده از فرصت‌های اقتصادی برای سرمایه‌گذاری در خارج، پیوستن به خانواده یا فرار از مشکلات و نقض حقوق بشر مهاجرت و زندگی در خارج را انتخاب کرده‌اند. همچنین در برخی از کشورها تغییرات آب‌وهوایی، بلایای طبیعی و دیگر عوامل محیطی ناگوار دلیل اصلی مهاجرت به خارج بوده است. نسبت به گذشته اکنون افراد بیشتری در کشورهای دیگری غیر از کشور مبدأ خود زندگی می‌کنند.

در سال ۲۰۲۴، تعداد مهاجران بین‌المللی در جهان به حدود ۳۰۴ میلیون نفر رسیده است؛ رقمی که تقریباً دو برابر تعداد مهاجران در سال ۱۹۹۰ (۱۵۴ میلیون نفر) محسوب می‌شود. این مهاجران حدود ۳.۷ درصد از جمعیت کل جهان را تشکیل می‌دهند، که نسبت به ۲.۹ درصد در سال ۱۹۹۰، افزایشی نسبتاً اندک اما پیوسته را نشان می‌دهد.

این آمار افزایش تمایل افراد به مهاجرت و استفاده از انواع روش‌های مهاجرتی را نشان می‌دهد. هر چند بسیاری از مهاجران به دلایل اختیاری و برای زندگی در یکی از بهترین مقاصد مهاجرتی دنیا کشور مبدا را ترک می‌کنند، اما برخی دیگر به دلیل وجود مشکلات عمده در کشور مبدا مثل جنگ، فقر، نا امنی و … مجبور به پناهندگی در خارج هستند. براساس تخمین‌های سازمان ملل، تا پایان سال ۲۰۲۴، بیش از ۱۲۳ میلیون نفر به‌دلایل اجباری آواره شده‌اند که شامل ۴۲.۷ میلیون پناهنده است. این آمار نسبت به سال قبل افزایش یافته و نزدیک به ۴۹ میلیون نفر از آن‌ها کودک هستند.

اما جمعیت ایرانیان خارج از کشور چقدر است؟ اصلا ایرانی‌ها سهمی از این جمعیت عظیم مهاجر دارند یا خیر؟ ما در این مطلب از موسسه مهاجرتی GO2TR قصد داریم به بررسی تعداد ایرانیان خارج از کشور، روش‌های انتخابی آن‌ها برای مهاجرت، کشورهای انتخابی و … بپردازیم.

تحلیل جمعیت ایرانیان خارج از کشور طی دهه های اخیر

بنا به تعریف سازمان ملل متحد هر فردی که مکان اقامت خود را تغییر داده و به کشور دیگری مهاجرت کرده است، مهاجر بین‌المللی شناخته می‌شود. این تعریف شامل همه افراد مهاجر، بدون توجه به وضعیت قانونی یا دلیل مهاجرت آن‌ها می‌شود. روش‌های مختلفی برای تخمین تعداد ایرانیان خارج از کشور وجود دارد به‌عنوان نمونه زمانی که داده‌های مربوط به جمعیت متولد شده در خارج از کشور، در کشور مبدا در دسترس نباشد، از داده‌های مربوط به جمعیت خارجی استفاده می‌شود یعنی از داده‌های آماری کشورهای خارجی که تعداد مهاجران از ملیت‌های مختلف را ثبت کرده‌اند.

همچنین در مواردی که اطلاعات در مورد ذخایر مهاجر بین‌المللی حداقل برای دو مقطع زمانی وجود دارد، از درون‌یابی یا برون‌یابی (دونوع روش آماری برای محاسبه جمعیت) برای تخمین ذخیره بین‌المللی مهاجر استفاده می‌شود. با توجه به این تحلیل، تغییرات آماری مهاجران ایرانی در بازه‌های زمانی هر پنج سال یک‌بار از ۴۸٬۳۷۴ نفر در سال ۱۹۶۰ میلادی به ۴,۵۰۰,۰۰۰ نفر در سال ۲۰۲۵ رسیده است که روند افزایشی مهاجرت در این کشور را نشان می‌دهد. در جدول زیر جمعیت ایرانیان خارج از کشور از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۵ میلادی را مشاهده می‌کنید.

سال میلادی	جمعیت تخمینی مهاجران ایرانی
۱۹۶۰	۴۸٬۳۷۴
۱۹۶۵	۷۲٬۰۰۰
۱۹۷۰	۱۱۰٬۰۰۰
۱۹۷۵	۱۶۰٬۰۰۰
۱۹۸۰	۳۱۰٬۰۰۰
۱۹۸۵	۵۲۰٬۰۰۰
۱۹۹۰	۸۵۰٬۰۰۰
۱۹۹۵	۱٬۲۰۰٬۰۰۰
۲۰۰۰	۱٬۵۰۰٬۰۰۰
۲۰۰۵	۱٬۹۰۰٬۰۰۰
۲۰۱۰	۲٬۳۰۰٬۰۰۰
۲۰۱۵	۲٬۷۲۶٬۴۲۰
۲۰۲۰ (تخمینی)	۳٬۱۰۰٬۰۰۰
۲۰۲۵ (تخمینی)	۴٬۵۰۰٬۰۰۰

تعداد مهاجران ایرانی در دنیا

تعداد مهاجران ایرانی در دنیا نشان‌دهنده گستردگی جمعیت ایرانیان خارج از کشور و نقش آنها در جوامع مختلف است. مهاجرت ایرانیان طی دهه‌های اخیر به دلایل تحصیلی، کاری، اقتصادی و سیاسی افزایش یافته و جمعیت قابل توجهی از ایرانیان در کشورهای مختلف جهان سکونت دارند. در ادامه تعداد مهاجران ایرانی در دنیا را در چند سال اخیر می‌توانید مشاهده کنید.

جمعیت ایرانیان خارج از کشور آمار 2025

برای سال ۲۰۲۵، بهترین و قابل استنادترین برآورد بر اساس داده‌های رسمی، عددی بین ۴ تا ۴.۵ میلیون نفر است. اگر در محاسبات شامل افراد با نسب ایرانی (نه الزاماً متولد ایران) و نسل دوم نیز باشند، برخی تحلیل‌ها این عدد را تا ۵–۱۰ میلیون نفر هم برآورد کرده‌اند.

• منابع رسمی داخلی (ثبت احوال، وزارت خارجه) عددی در حدود ۴ تا ۴.۵ میلیون نفر را گزارش کرده‌اند.
• منابع غیررسمی یا تحلیل‌های وسعت‌گرا تا سقف ۱۰ میلیون نفر را ذکر کرده‌اند، اگر شامل ایرانیان نسل دوم یا تبار جزئی باشند.
• منابع بین‌المللی که تنها شامل نسل اول مهاجران هستند، رقم بسیار پایین‌تری ارائه می‌دهند (مثلاً ≈۱.۷ میلیون).

جمعیت ایرانیان خارج از کشور در سال 2024

• بهترین و مستندترین آمار رسمی (شورای عالی یا منابع رسمی مشابه) برآورد می‌کنند که جمعیت ایرانیان خارج از کشور در حدود ۴ میلیون نفر است.
• برآوردهای دیگری شامل تفکیک کشوری (Adabvisa) حاکی از عددی بین ۴ تا ۵ میلیون نفر است.
• اما منابع غیررسمی‌تر، احتمالاً با در نظر گرفتن نسل دوم، افراد با نسب جزئی ایرانی یا مهاجران غیررسمی، این عدد را تا ۷ میلیون نیز ذکر کرده‌اند.

جمعیت ایرانیان خارج از کشور در سال 2024

• منابع رسمی داخلی (ثبت احوال، وزارت خارجه)
  در آمارهای رسمی که کمی قبل از ۲۰۲۴ منتشر شد، جمعیت ایرانیان خارج از کشور در سال ۲۰۲۳ حدود ۴.۰ تا ۴.۲ میلیون نفر برآورد شده است.
• منابع غیررسمی یا تحلیل‌های گسترده‌تر
  برخی برآوردهای غیررسمی عدد بالاتری را ذکر کرده‌اند و تخمین زده‌اند که اگر نسل دوم و افراد با تبار جزئی ایرانی نیز حساب شوند، جمعیت ایرانیان خارج از کشور می‌تواند به ۵ تا ۸ میلیون نفر برسد.
• منابع بین‌المللی (فقط نسل اول مهاجران)
  منابعی مانند آمارهای سازمان ملل یا مراکز پژوهشی بین‌المللی تنها جمعیت مهاجران نسل اول (افرادی که در ایران متولد شده و سپس مهاجرت کرده‌اند) را در نظر می‌گیرند؛ در این دسته، جمعیت ایرانیان خارج از کشور در سال ۲۰۲۳ حدود ۱.۷ تا ۲ میلیون نفر تخمین زده شده است.

سال میلادی	منابع رسمی داخلی (ثبت احوال / وزارت خارجه)	منابع غیررسمی یا تحلیل‌های گسترده‌تر	منابع بین‌المللی (فقط نسل اول مهاجران)
۲۰۲۱	≈ ۴.۰ میلیون نفر	۵ تا ۸ میلیون نفر	≈ ۱.۷ میلیون نفر
۲۰۲۲	≈ ۴.۱ میلیون نفر (برآورد)	۵ تا ۸.۵ میلیون نفر (تخمینی)	≈ ۱.۷–۱.۸ میلیون نفر
۲۰۲۳	≈ ۴.۰ تا ۴.۲ میلیون نفر	۵ تا ۸ میلیون نفر	≈ ۱.۷ تا ۲ میلیون نفر
۲۰۲۴	≈ ۴.۳ تا ۴.۵ میلیون نفر (آمار ثبت احوال)	۵ تا ۱۰ میلیون نفر	≈ ۱.۷ میلیون نفر
۲۰۲۵	≈ ۴.۵ تا ۴.۷ میلیون نفر (برآورد تحلیلی)	۶ تا ۱۰ میلیون نفر	≈ ۱.۸ میلیون نفر (تخمینی)

جمعیت ایرانیان خارج از کشور در کشورهای مختلف

ایرانیان با فرهنگ و تاریخ غنی خود، در گوشه‌وکنار جهان حضور دارند و ردپای خود را در کشورهای مختلف بر جای گذاشته‌اند. در این متن، تخمینی از تعداد جمعیت ایرانیان خارج از کشور در برخی از کشورهای جهان ارائه شده است تا دیدی کلی از پراکندگی مهاجران ایرانی به دست آید جمعیت ایرانیان خارج از کشور در کشورهای مختلف عبارتست از:

جمعیت ایرانیان اتریش

جمعیت ایرانیان اتریش حدود ۱۲۰٬۰۰۰ نفر برآورد می‌شود و بیشتر آنها در شهرهای بزرگ مانند وین، لینز و گراتس سکونت دارند. ایرانیان در اتریش عمدتاً به دلایل تحصیلی، کاری، کارآفرینی و همچنین پناهندگی حضور دارند و در جامعه اتریش فعالیت‌های فرهنگی و اقتصادی متنوعی دارند.

• جمعیت ایرانیان اتریش: حدود ۱۲۰٬۰۰۰ نفر
• مناطق عمده سکونت: وین، لینز، گراتس
• وضعیت مهاجرت: پناهندگی، تحصیلی، کاری و کارآفرینی

جمعیت ایرانیان مقیم چین

تعداد دقیق جمعیت ایرانیان مقیم چین مشخص نیست، اما حضور تاریخی ایرانیان در این کشور به چند قرن پیش بازمی‌گردد. یکی از نمادهای این حضور، روستای “پارسیان” در استان جیانگ‌سو است که یادگاری از تعاملات فرهنگی و تجاری ایرانیان با چین محسوب می‌شود.

• جمعیت ایرانیان مقیم چین: تخمین دقیقی در دسترس نیست
• ویژگی خاص: وجود روستای “پارسیان” در استان جیانگ‌سو که یادگاری از حضور ایرانیان در چین است

تعداد ایرانیان مقیم عربستان

در عربستان سعودی حدود ۱۱۰٬۰۰۰ ایرانی زندگی می‌کنند که عمدتاً در مناطق شرقی و سواحل خلیج فارس، به ویژه در شهر الخُبَر سکونت دارند. ایرانیان در این کشور اغلب در بخش‌های تجاری، آموزشی و خدماتی مشغول به کار هستند و نقش فعالی در زندگی اجتماعی و اقتصادی مناطق خود دارند.

• تعداد ایرانیان مقیم عربستان: حدود ۱۱۰٬۰۰۰ نفر
• ویژگی خاص: حضور در مناطق شرقی و سواحل خلیج فارس، به ویژه در شهرهایی مانند الخُبَر

تعداد مهاجران ایرانی در آلمان

آلمان میزبان بزرگ‌ترین جمعیت ایرانیان در اروپا است؛ تعداد مهاجران ایرانی در آلمان حدود ۳۰۴٬۰۰۰ تا ۳۱۹٬۰۰۰ نفر است. بیشتر ایرانیان در شهرهای بزرگ مانند برلین، فرانکفورت و هامبورگ سکونت دارند و در زمینه‌های تحصیلی، کاری و تجاری فعال هستند. آلمان به دلیل فرصت‌های اقتصادی و دانشگاهی یکی از مقاصد اصلی مهاجران ایرانی است.

• تعداد مهاجران ایرانی در آلمان: بین ۳۰۴٬۰۰۰ تا ۳۱۹٬۰۰۰ نفر
• مناطق عمده سکونت: برلین، فرانکفورت، هامبورگ

جمعیت ایرانیان مقیم هند

در هند حدود ۱۲٬۷۶۰ ایرانی زندگی می‌کنند که بخشی از آنها زرتشتیان ایرانی‌تبار هستند و در زمان قاجار به شبه‌قاره مهاجرت کرده‌اند. این جامعه کوچک اما پرنفوذ در حوزه‌های تجاری و فرهنگی حضور دارد و نشانه‌ای از تعامل تاریخی میان ایران و هند محسوب می‌شود.

• جمعیت ایرانیان مقیم هند : حدود ۱۲٬۷۶۰ نفر
• ویژگی خاص: زرتشتیان ایرانی‌تبار که در زمان قاجار به شبه‌قاره هند مهاجرت کردند

تعداد ایرانیان مقیم ترکیه

بیش از ۸۱٬۰۰۰ ایرانی در ترکیه با اقامت رسمی زندگی می‌کنند و عمدتاً در استانبول و آنکارا متمرکز هستند. ایرانیان در ترکیه علاوه بر کار و تجارت، حضور تحصیلی قابل توجهی دارند و نقش مهمی در ایجاد پیوندهای فرهنگی و اقتصادی میان دو کشور ایفا می‌کنند.

• تعداد ایرانیان مقیم ترکیه: بیش از ۸۱٬۰۰۰ نفر با اقامت رسمی
• مناطق عمده سکونت: استانبول، آنکارا

جمعیت ایرانیان مجارستان

جمعیت ایرانیان در مجارستان حدود ۴٬۱۱۱ نفر است که بیشتر آنها در شهرهای سگد و پچ مشغول تحصیل در رشته‌های پزشکی هستند. جامعه ایرانی در مجارستان به دلیل تحصیل و تعاملات علمی با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی فعال است و حضور فرهنگی و علمی برجسته‌ای دارد.

• جمعیت ایرانیان مجارستان: ۴٬۱۱۱ نفر
• ویژگی خاص: بیشتر ایرانیان در شهرهای سگد و پچ مشغول به تحصیل در رشته‌های پزشکی هستند

تعداد ایرانیان مقیم ایتالیا

در ایتالیا حدود ۱۲٬۱۹۲ ایرانی زندگی می‌کنند و تعداد آنها نسبتاً کم است. بیشتر ایرانیان در شهرهای بزرگ مشغول به کار یا تحصیل هستند و با وجود جمعیت محدود، فعالیت‌های فرهنگی و اقتصادی متنوعی انجام می‌دهند که به گسترش تعاملات دو کشور کمک می‌کند.

• تعداد ایرانیان مقیم ایتالیا: حدود ۱۲٬۱۹۲ نفر
• ویژگی خاص: تعداد کمی از ایرانیان در ایتالیا اقامت دارند

تعداد ایرانیان مقیم فرانسه

تعداد ایرانیان مقیم فرانسه حدود ۹۰٬۰۰۰ نفر است که در شهرهایی مانند پاریس و مارسی سکونت دارند. ایرانیان در فرانسه عمدتاً در زمینه‌های تحصیلی، تجاری و فرهنگی فعال هستند و حضور پررنگی در مراکز دانشگاهی و فرهنگی این کشور دارند.

• تعداد ایرانیان مقیم فرانسه: حدود ۹۰٬۰۰۰ نفر
• ویژگی خاص: حضور در شهرهایی مانند پاریس و مارسی

جمعیت ایرانیان کانادا

تعداد دقیق ایرانیان مقیم کانادا حدود ۱۵۰٬۰۰۰ نفر تخمین زده می‌شود، اما حضور آنها عمدتاً در شهرهای تورنتو و ونکوور است. ایرانیان در کانادا نقش مهمی در حوزه‌های اقتصادی، علمی و فرهنگی ایفا می‌کنند و جامعه‌ای پویا و سازمان‌یافته دارند که به تقویت روابط دو کشور کمک می‌کند.

• جمعیت ایرانیان کانادا : حدود ۱۵۰٬۰۰۰ نفر
• ویژگی خاص: حضور در شهرهایی مانند تورنتو و ونکوور

جمعیت ایرانیان در آمریکا

تعداد جمعیت ایرانیان در آمریکا، ۱۲۰٬۰۰۰ الی ۱۵۰٬۰۰۰ نفرتخمین زده می‌شود، اما جمعیت قابل توجهی در ایالت‌هایی مانند کالیفرنیا، نیویورک و تگزاس زندگی می‌کنند. ایرانیان در آمریکا در حوزه‌های متنوعی مانند تجارت، علوم، فناوری و هنر فعال هستند و نقش پررنگی در زندگی اقتصادی و فرهنگی کشور دارند.

• جمعیت ایرانیان در آمریکا: ۱۲۰٬۰۰۰ الی ۱۵۰٬۰۰۰ نفر
• ویژگی خاص: حضور در ایالت‌هایی مانند کالیفرنیا، نیویورک و تگزاس

جمعیت ایرانیان خارج از کشور در کشورهای حوزه خلیج فارس

ایرانیان در کشورهای حوزه خلیج فارس حضور تاریخی و اقتصادی قابل توجهی دارند و نقش پررنگی در تجارت، فرهنگ و تحصیل ایفا می‌کنند. در ادامه، نگاهی به جمعیت تقریبی ایرانیان مقیم این کشورهای مهم خواهیم داشت. جمعیت ایرانیان خارج از کشور در کشورهای حوزه خلیج فارس عبارتست از:

کشور	جمعیت ایرانیان	مناطق عمده سکونت / ویژگی‌ها
امارات متحده عربی	۴۵۰٬۰۰۰ – ۵۰۰٬۰۰۰ نفر	دوبی و ابوظبی؛ فعالیت‌های تجاری، حرفه‌ای و فرهنگی
عربستان سعودی	حدود ۱۱۰٬۰۰۰ نفر	مناطق شرقی و شهرهای الخُبَر و الدمام؛ فعالیت در تجارت، آموزش و خدمات
قطر	۳۵٬۰۰۰ – ۴۰٬۰۰۰ نفر	دوحه و اطراف؛ فعالیت در حوزه‌های تجاری و صنعتی
کویت	۶۰٬۰۰۰ – ۷۰٬۰۰۰ نفر	کویت سیتی؛ فعالیت در تجارت، صنعت و خدمات آموزشی و فرهنگی
بحرین	حدود ۳۰٬۰۰۰ نفر	حضور تاریخی و فرهنگی؛ نقش اقتصادی و تجاری قابل توجه
عمان	۱۰٬۰۰۰ – ۱۵٬۰۰۰ نفر	مسقط و سواحل شمالی؛ فعالیت در تجارت، صنعت و خدمات

آمار مهاجرفرستی و مهاجرپذیری ایران

رتبه وضعیت مهاجرتی ایرانیان، از لحاظ مهاجرفرستی در کشورهای مقصد از ميان ٢٣٢ کشور، ۵۴ و از لحاظ مهاجرپذیری ٢٣ است. بنابراین سهم مهاجران ورودی از کل جمعیت ٣.٣ درصد و سهم مهاجران خروجی از کل جمعیت ٢.٢ درصد ارزیابی می‌شود. در منطقه جنوب و غرب آسیا، کشور عربستان به‌عنوان مهاجرپذیرترین کشور از نظر تعداد جمعیت مهاجران ساکن در آن کشور شناخته می‌شود، در حالی که کشور پاکستان از نظر تعداد مهاجران خروجی ساکن در سایر کشورهای جهان، به‌عنوان مهاجرفرست‌ترین کشور، مشهور است.

از نظر سهم مهاجران نسبت به جمعیت، کشور امارات با ۸۸ درصد در صدر سایر کشورها قرار دارد و پس از آن قطر با ۷۷.۳ درصد و کویت با ۷۲.۹ درصد بالاترین کشورها از نظر تعداد مهاجران به جمعیت هستند. بالاترین سهم مهاجران خروجی از کل جمعیت کشور متعلق به پاکستان با ۲۱.۷ درصد است و پس از آن به کشورهای عراق و افغانستان با ۱۵ درصد تعلق دارد. برخی از کشورهای مهاجرپذیر و شرایط اخذ پذیرش مهاجرت در آن‌ها به شرح زیر است.

جمعیت ایرانیان خارج از کشور و مقاصد انتخابی آن ها

براساس آخرین آمار به دست آمده جمعیت ایرانیان خارج از کشور ۲٬۰۶۲٬۶۵۸ نفر است که بیشتر آن‌ها در کشورهایی مثل امارات متحده عربی، آمریکا، کانادا و … قرار دارند. هرچند که آخرین آمار اعلام شده توسط دبیرخانه شوراری عالی ایرانیان خارج از کشور، جمعیت ایرانیان خارج از کشور را در سال ۲۰۲۰ میلادی چهار میلیون نفر تخمین زده است اما این تفاوت‌ بسیار ممکن است به‌دلیل عواملی مانند عدم پویایی پایگاه داده‌های کنسولی، شمارش چند باره افراد در صورت جابه‌جایی بین کشورها یا خروج آن‌ها از پایگاه داده در صورت بازگشت به وطن باشد. به هر حال ۲۰ کشور برتر در جهان که ایرانی‌ها برای مهاجرت در سال‌های ۲۰۱۸ الی ۲۰۲۵ انتخاب کرده‌اند به شرح زیر هستند.

مقصد / کشور	جمعیت تقریبی ایرانیان	ویژگی‌ها / دلایل انتخاب
ایالات متحده آمریکا	حدود ۱۲۰٬۰۰۰ – ۱۵۰٬۰۰۰ نفر	فرصت‌های تحصیلی، کاری و فعالیت‌های علمی و فرهنگی، تمرکز در کالیفرنیا، نیویورک و تگزاس
کانادا	حدود ۱۵۰٬۰۰۰ نفر	کیفیت زندگی بالا، فرصت‌های تحصیلی و کاری، تمرکز در تورنتو و ونکوور
آلمان	۳۰۴٬۰۰۰ – ۳۱۹٬۰۰۰ نفر	فرصت‌های اقتصادی و دانشگاهی، شهرهای برلین، فرانکفورت و هامبورگ
ترکیه	بیش از ۸۱٬۰۰۰ نفر	نزدیکی جغرافیایی و فرهنگی، فعالیت‌های کاری و تحصیلی، شهرهای استانبول و آنکارا
امارات متحده عربی	۴۵۰٬۰۰۰ – ۵۰۰٬۰۰۰ نفر	تجارت و حرفه‌های اقتصادی، دوبی و ابوظبی
عربستان سعودی	حدود ۱۱۰٬۰۰۰ نفر	فعالیت‌های تجاری و خدماتی، مناطق شرقی
فرانسه	حدود ۹۰٬۰۰۰ نفر	فعالیت‌های تحصیلی، تجاری و فرهنگی، شهرهای پاریس و مارسی
چین	تخمین نامعلوم	حضور تاریخی و فرهنگی، روستای پارسیان در استان جیانگ‌سو
هند	حدود ۱۲٬۷۶۰ نفر	جامعه زرتشتی ایرانی‌تبار، فعالیت‌های فرهنگی و تجاری
ایتالیا	حدود ۱۲٬۱۹۲ نفر	فعالیت‌های تحصیلی و کاری، تمرکز در شهرهای بزرگ
مجارستان	حدود ۴٬۱۱۱ نفر	فعالیت‌های تحصیلی، به ویژه در رشته‌های پزشکی
کویت	۶۰٬۰۰۰ – ۷۰٬۰۰۰ نفر	فعالیت‌های تجاری، صنعتی و فرهنگی
قطر	۳۵٬۰۰۰ – ۴۰٬۰۰۰ نفر	فعالیت در حوزه‌های تجاری و صنعتی
بحرین	حدود ۳۰٬۰۰۰ نفر	حضور تاریخی و نقش اقتصادی و تجاری
عمان	۱۰٬۰۰۰ – ۱۵٬۰۰۰ نفر	فعالیت در تجارت، صنعت و خدمات

آمار مهاجران تحصیلی ایرانی در خارج

آخرین آماری که رصدخانه مهاجران ایران مطابق با داده‌های یونسکو ارائه کرده، آمار ایرانی‌هایی که به منظور تحصیل ایران را ترک می‌کنند را نشان می‌دهد. در این آمار نشان داده می‌شود که مهاجران تحصیلی ایرانی به ده کشور دنیا بیشتر از سایر نقاط جهان مهاجرت کرده‌اند. هر چند سایر مقاصد برتر تحصیلی جهان تاکنون میزبان جمعیت زیادی از دانشجویان ایرانی بوده است. به هرحال ایرانی‌ها کشورهای زیر را برای تحصیل انتخاب کرده‌اند.

بازه یا کشور	تعداد تقریبی دانشجویان ایرانی
۲۰۲۴ – ده مقصد اصلی	حدود ۱۱۰٬۰۰۰ نفر (رشد ۸۲٪ نسبت به ۲۰۲۰)
۲۰۲۲ (آمار رسمی)	بیش از ۹۵٬۰۰۰ نفر
۲۰۲۱ (یونسکو)	۷۱٬۲۴۸ نفر
آمریکا (۲۰۲۳–۲۰۲۴)	۱۲٬۴۳۰ نفر (رتبه ۱۴)
روسیه (۲۰۲۵)	۹٬۲۱۰ نفر (رشد ۴۲٪ نسبت به ۲۰۲۳)
۲۰۰۳ تا ۲۰۱۸ (روند کلی)	از ۱۹٬۰۰۰ به ۵۶٬۰۰۰ نفر

در تصویر زیر می‌توانید نقشه پراکندگی جمعیت دانشجویان ایرانی در ده کشور اول جهان را مشاهده کنید.

آمار مهاجرت اقتصادی از ایران به خارج

فردی که به منظور بهبود کیفیت زندگی، کشور مبدا خود را ترک می‌کند، مهاجر اقتصادی نامیده می‌شود. بنابراین اصطلاح مهاجرت اقتصادی را می‌توان به افرادی که کشورشان را به‌منظور کار، ایجاد کسب و کار، سرمایه‌گذاری و یا ثبت شرکت ترک می‌کنند نیز اطلاق کرد. برخی از انواع روش‌های مهاجرت اقتصادی شامل موارد زیر می‌شوند:

آمار ایرانیان سرمایه گذار در خارج

یکی از روش‌های اساسی جذب مهاجران اقتصادی، برنامه‌های مناسب تابعیت و اقامت است که توسط کشورهای دارای شرایط زمینه‌ای مساعد ارائه می‌شود. برنامه‌های اعطای شهروندی یا اقامت دائم در ازای انواع سرمایه‌گذاری، هم اکنون در صد کشور جهان عملی شده است و سی کشور موفقیت‌های خوبی را در این زمینه کسب کرده‌اند و موفق به جذب سرمایه‌گذران بسیاری از جمله ایرانی‌ها شده‌اند. در جدول زیر ده کشور برتر دارای برنامه اقامتی از طریق سرمایه‌گذاری را مشاهده می‌کنید.

نام کشور	امتیاز کشورها از ۱۰۰
سرمایه‌گذاری در پرتغال	٧٥
سرمایه‌گذاری در اتریش	٧٤
سرمایه‌گذاری در ایتالیا	٧٤
سرمایه‌گذاری در سوئیس	٧٣
سرمایه‌گذاری در یونان	٧٢
سرمایه‌گذاری در مالتا	٦٥
سرمایه‌گذاری در جرسی	٦٤
سرمایه‌گذاری در سنگاپور	٦٤
سرمایه‌گذاری در استرالیا	٦٣
سرمایه‌گذاری در نیوزلند	٦٢

در جدول زیر ده کشور برتر دارای برنامه اعطای شهروندی از طریق سرمایه‌گذاری را مشاهده می‌کنید.

کشور	امتیاز کشورها از ۱۰۰
مالتا	٧٧
اتریش	٧٤
مونته نگرو	٧٢
مقدونیه شمالی	٧٠
سنت کیس و نویس	٧٠
سنت لوسیا	٧٠
آنتیگوا و باربودا	٦٩
گرانادا	٦٩
دومنیکا	٦٨
ترکیه	٦٧

آمار ایرانیان کارآفرین در خارج

یکی از روش‌های اساسی جذب نیروی انسانی ماهر، ایجاد شرایط و برنامه‌های مناسب برای کارآفرینان، سرمایه‌گذاران فعال و استارتاپ‌ها است. بیش از ۲۵ کشور در حال حاضر برنامه ویزای استارتاپ خود را فعال کرده‌اند. ایرانیان در سه سال اخیر (از سال ۲۰۱۹ تا نیمه اول سال ۲۰۲۴) بیش از دو هزار ویزای استارتاپ، کارآفرینی، سرمایه‌گذاری یا خود اشتغالی را فقط از کشورهای کانادا و بریتانیا دریافت کرده‌اند.

آمار ایرانیان در حال کار در خارج از کشور

در طی ۱۲ سال گذشته، به طور میانگین حدود ۱۲ هزار ویزا یا اجازه اقامت موقت و دائم کاری برای ایرانی‌ها صادر شده است. این امر نشان می‌دهد که تعداد اتباع ایرانی‌ که خارج از کشور درحال کار هستند بسیار بالا است. جالب است بدانید که متقاضیانی که موفق به اخذ ویزا شده‌اند دارای مدارک تحصیلی متنوع از دیپلم گرفته تا دکترا بوده‌اند. با این وجود کشورهایی که بیشترین ویزای کار را برای مهاجران ایرانی صادر کرده‌اند کشورهای همچون آمریکا، کانادا، استرالیا، بریتانیا و کشورهای اتحادیه اروپا بوده‌اند. برای کسب اطلاع از شرایط کار در هریک از این کشورها می‌توانید به لینک‌های زیر مراجعه کنید.

• شرایط کار در آمریکا
• شرایط کار در کانادا
• شرایط کار در استرالیا
• شرایط کار در بریتانیا
• شرایط کار در اتحادیه اروپا

آمار کادر درمان و پزشک ایرانی در خارج

تعداد پزشکان ایرانی (آموزش‌دیده در ایران) که در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) فعالیت می‌کنند، با استفاده از داده‌های این سازمان تقریباً بیش از ده هزار نفر هستند. در جدول زیر می‌توانید اطلاعات کاملی در ارتباط با آمار کادر درمان و پزشک ایرانی در خارج از کشور را مشاهده کنید.

سال/دوره	گروه هدف	تعداد تقریبی مهاجرت
تا ۲۰۱۵	پزشکان مهاجر به OECD	≈ ۴٬۰۰۰ نفر
تا ۲۰۲۲	پزشکان مهاجر به OECD	≈ ۱۰٬۰۰۰ نفر
۲۰۱۵	پزشکانی که مهاجرت کرده‌اند	≈ ۱٬۸۸۰ نفر
۲۰۲۰	پزشکان مهاجرت‌کرده	≈ ۳٬۰۰۰ نفر
۲۰۲۱	پزشکان مهاجرت‌کرده	≈ ۴٬۰۰۰ نفر
۲۰۲۳	پزشکان و پرستاران	≈ ۷٬۰۰۰ نفر آغاز مهاجرت
۸ ماه اول ۲۰۲۴	کادر درمانی	≈ ۴٬۵۰۰ نفر آغاز مهاجرت
سالانه	کل کادر درمانی	≈ ۱۰٬۰۰۰ نفر
نیمه اول ۲۰۲3	CGS صادرشده	≈ ۳٬۰۰۰ نفر
تا پایان ۲۰۲۳	پیش‌بینی CGS صادرشده	≈ ۱۰٬۰۰۰ پزشک

مقایسه آمار مهاجرت در ایران با کشورهای مختلف

براساس آمار ارائه شده توسط وب‌سایت macrotrends.net، ایران با جمعیت مهاجران حدود ۲,۷۲۶,۴۲۰ نفر، در رتبه هفتم در میان ۵۶ کشور مشابه قرار دارد. این امر نشان می‌دهد که ایران در مقایسه با سایر کشورها، جمعیت مهاجر قابل توجهی دارد و در رتبه‌بندی جهانی از لحاظ جمعیت مهاجران، رتبه بالایی را کسب کرده است. همچنین رتبه نخست این جدول به کشور روسیه و رتبه آخر آن به کشور توالو اختصاص دارد. در جدول زیر مقایسه آماری مهاجران ایرانی را با سایر کشورهای مشابه مشاهده می‌کنید.

نام کشور	جمعیت مهاجر	نام کشور	جمعیت مهاجر
روسیه	۱۱٬۶۴۳٬۲۷۶	کوبا	۱۳٬۳۳۶
تایلند	۳٬۹۱۳٬۲۵۸	سنت لوسیا	۱۲٬۷۷۱
قزاقستان	۳٬۵۴۶٬۷۷۸	گینه استوایی	۱۰٬۸۲۵
آفریقای جنوبی	۳٬۱۴۲٬۵۱۱	گرانادا	۷٬۰۵۷
اردن	۳٬۱۱۲٬۰۲۶	دومینیکا	۶٬۷۲۰
ترکیه	۲٬۹۶۴٬۹۱۶	تونگا	۵٬۷۳۱
ایران	۲٬۷۲۶٬۴۲۰	ساموآ	۴٬۹۲۹
مالزی	۲٬۵۱۴٬۲۴۳۰	سنت وینسنت و گرنادین ها	۴٬۵۷۷
لبنان	۱٬۹۹۷٬۷۷۶	جزایر مارشال	۳٬۲۸۴
ونزوئلا	۱٬۴۰۴٬۴۴۸	نائورو	۳٬۱۷۸
مکزیک	۱٬۱۹۳٬۱۵۵	تووالو	۱۴۱
بلاروس	۱٬۰۸۲٬۹۰۵	چین	۹۷۸٬۰۴۶
صربستان	۸۰۷٬۴۴۱	لیبی	۷۷۱٬۱۴۶
برزیل	۷۱۳٬۵۶۸	کاستاریکا	۴۲۱٬۶۹۷
جمهوری دومینیکن	۴۱۵٬۵۶۴	اکوادور	۳۸۷٬۵۱۳
عراق	۳۵۳٬۸۸۱	گابن	۲۶۸٬۳۸۴
آذربایجان	۲۶۴٬۲۴۱	الجزایر	۲۴۲٬۳۹۱
رومانی	۲۲۶٬۹۴۳	ترکمنستان	۱۹۶٬۳۸۶
ارمنستان	۱۹۱٬۱۹۹	بوتسوانا	۱۶۰٬۶۴۴
پاراگوئه	۱۵۶٬۴۶۲	کلمبیا	۱۳۳٬۱۳۴
مقدونیه شمالی	۱۳۰٬۷۳۰	بلغارستان	۱۰۲٬۱۱۳
مالدیو	۹۴٬۰۸۶	نامیبیا	۹۳٬۸۸۸
پرو	۹۰٬۸۸۱	مونته نگرو	۸۲٬۵۴۱
گواتمالا	۷۶٬۳۵۲	آلبانی	۵۷٬۶۱۶
بلیز	۵۳٬۸۶۰	سورینام	۴۶,۸۳۶
موریس	۲۸,۵۸۵	ساموآی آمریکایی	۲۳,۲۱۶
جامائیکا	۲۳,۱۶۷	گویان	۱۵,۳۸۴
فیجی	۱۳,۷۵۱	بوسنی	۳۴,۸۰۳

نرخ خالص مهاجرت ایرانی‌ ها

براساس اطلاعات و آمار ثبت شده در وب سایت macrotrends.net، نرخ خالص مهاجرت برای ایران منفی ۰.۴۵۹ است. این به این معنی است که تعداد افرادی که از ایران به سایر کشورها مهاجرت کرده‌اند، بیشتر از تعداد افرادی است که از سایر کشورها به ایران مهاجرت می‌کنند. در جدول زیر نرخ خالص مهاجرت ایرانی‌ها در مقایسه با سایر کشورهای مشابه را مشاهده می‌کنید.

نام کشور	نرخ خالص مهاجرت ۲۰۲۴
ونزوئلا	۹.۵۰۷
گینه استوایی	۷.۳۴۱
بلیز	۲.۵۶۴
آفریقای جنوبی	۱.۷۵۷
مالزی	۱.۴۶۴
بوتسوانا	۱.۲۰۱
کاستاریکا	۰.۷۰۴
روسیه	۰.۶۲۶
گابن	۰.۴۱۶
بلاروس	۰.۳۲۰
عراق	۰.۳۱۶
تایلند	۰.۲۷۳
برزیل	۰.۰۲۸
آذربایجان	۰.۰۰۰
موریس	۰.۰۰۰
قزاقستان	۰.۰۰۰
الجزایر	۰.۲۱۶ _
چین	۰.۲۵۳ _
لیبی	۰.۲۸۰ _
مکزیک	۰.۴۰۵ _
ایران	۰.۴۵۹ _

نقشه پراکندگی جمعیت ایرانیان در خارج از کشور

طبق آخرین اطلاعات، جمعیت ایرانیان خارج از کشور بر اساس داده‌های منابع مختلف بین ۲ تا ۴ میلیون نفر تخمین زده می‌شود. بر اساس آمار تجمیعی سازمان ملل در سال ۲۰۲۰، تعداد ایرانی های خارج از کشور حدود ۱.۳ میلیون نفر بوده، در حالی که داده‌های ترکیبی از منابع بین‌المللی دیگر، جمعیت ایرانیان خارج از کشور را حدود ۲.۰۶ میلیون نفر برآورد می‌کنند. با این حال، دبیرخانه شورای عالی ایرانیان خارج از کشور، این جمعیت را نزدیک به ۴ میلیون نفر اعلام کرده است.

از جمله مقاصد اصلی ایرانیان مهاجر، کشورهای آمریکا، کانادا، آلمان، ترکیه، سوئد، و استرالیا هستند که بیشترین تراکم جمعیت ایرانیان را دارند. این تفاوت در آمار تعداد ایرانیان خارج از کشور به دلیل تنوع روش‌های آماری و داده‌های مختلف موجود در سازمان‌های بین‌المللی و ملی مشاهده می‌شود.

آمار جمعیت ایرانیان خارج از کشور در وضعیت پناهندگی

بر اساس آخرین آمار کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، در سال ۲۰۲۲ میلادی، تعداد ایرانیان در وضعیت پناهندگی در جهان به ۱۲۲٬۲۲۴ نفر رسید که نسبت به سال قبل حدود ۱۴ درصد کاهش یافته است. این کاهش ممکن است به افزایش تعداد افرادی که تابعیت کشور مقصد را دریافت کرده‌اند، بازگشت به کشور مبدأ یا اسکان مجدد در کشورهای ثالث مرتبط باشد.

روند ۱۰ ساله جمعیت ایرانیان خارج از کشور در وضعیت پناهندگی

جمعیت ایرانیان در وضعیت پناهندگی در سال ۲۰۱۳ حدود ۳۰ هزار نفر بود و در سال ۲۰۱۶ به بیش از ۹۰ هزار نفر رسید که بیشترین تعداد در ۱۰ سال اخیر بود. این افزایش عمدتاً به بحران پناهجویی در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ مرتبط است که با افزایش پناهجویی از کشورهای دیگر، از جمله سوریه، همراه شد.

آمار میل به مهاجرت در میان اقشار مختلف جامعه ایران

براساس تعریف موسسه گالوپ، میل به مهاجرت میزان علاقه و تمایل افراد به مهاجرت دائمی را می‌سنجد. این شاخص تنها میل را اندازه‌گیری می‌کند و با مفهوم تصمیم به مهاجرت و یا اقدام به مهاجرت و ترک کشور تفاوت اساسی دارد. طی تحقیق انجام‌ شده توسط رصدخانه مهاجرت ایران در میان گروه‌های مختلف اجتماعی، وضعیت میل به مهاجرت از پاسخ به سوال “هم‌اکنون چه میزان تمایل به مهاجرت از ایران دارید؟” به‌دست‌ آمده است.

در حالی که وضعیت تصمیم به مهاجرت شامل وضعیت افرادی می‌شود که برای مهاجرت تصمیم جدی دارند و برای تحقق این امر برنامه‌ریزی و اقدام عملی کرده‌اند. این شاخص نیز همانند شاخص میل به مهاجرت ممکن است به مهاجرت واقعی منجر نشود. به هر حال تحقیق انجام‌ شده توسط رصدخانه مهاجرت ایران از طریق پرسش مستقیم از افراد مختلف نگاشته شده است. براساس آمار به دست آمده، به ترتیب بیشترین میل مهاجرت در میان کارکنان، مدیران میانی، دانشجویان، کارآفرینان ارشد، پزشکان و پرستاران است. محبوب‌ترین روش‌های مهاجرتی برای ایرانی‌ها معمولا اخذ پذیرش تحصیلی، اخذ جاب آفر و یا اخذ ویزای جستجوی کار است.

روز جهانی مهاجران

در دسامبر سال ۲۰۰۰ میلادی، مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۱۸ دسامبر را به عنوان روز جهانی مهاجران اعلام کرد در سال ۱۹۹۰ مجمع کنوانسیون بین المللی، قانون حمایت از حقوق کارگران مهاجر و اعضای خانواده آنها را تصویب کرد. بر اساس این قانون همه افراد اعم از مهاجر و غیر مهاجر از نظر حیثیت و حقوق و کلیه افراد بدون هیچ مستحق استفاده از حقوق بشر و آزادی هستند.

منبع:

• un.org
• imobs.ir

سوالات متداول