بهترین کشور برای تحصیل تخصص پزشکی در خارج از کشور

تحصیل تخصص پزشکی در خارج از کشور برای پزشکان ایرانی فرصتی استثنایی برای ارتقای دانش، دسترسی به فناوری‌های پیشرفته پزشکی و ایجاد فرصت‌های شغلی بین‌المللی فراهم می‌کند. انتخاب بهترین کشور برای تخصص پزشکی به عوامل متعددی از جمله کیفیت آموزش، هزینه‌های تحصیل و زندگی، شرایط اپلای برای تخصص پزشکی، زبان تدریس، و اعتبار جهانی مدرک بستگی دارد.

ما بهترین مقاصد برای تحصیل تخصص پزشکی را بررسی می‌کنیم و به موضوعات مهمی مانند بهترین تخصص‌های پزشکی برای مهاجرت، بورسیه تخصص پزشکی و… می‌پردازیم. هدف این مقاله ارائه راهنمایی جامع برای پزشکان ایرانی است که به دنبال تحصیل و مهاجرت شغلی هستند.

مزایای تحصیل تخصص پزشکی در خارج

انتخاب تخصص پزشکی در خارج برای پزشکان آینده یک موضوع چندبعدی است که با عوامل متعددی مرتبط است. مزایایی که باعث می‌شود پزشکات تحصیل تخصص پزشکی در خارج را انتخاب نمایند عبارتند از:

آمریکا، انتخابی پیشرو برای فارغ‌التحصیلان بین‌المللی پزشکی

ایالات متحده همچنان یکی از مقاصد برتر برای بسیاری از فارغ‌التحصیلان بین‌المللی پزشکی (IMGs) برای تحصیل پزشکی در خارج محسوب می‌شود، زیرا دارای شهرت بسیار بالایی در زمینه آموزش پزشکی دوره تخصص (postgraduate) است. آمریکا مسیرهای مختلفی را ارائه می‌دهد، از جمله برنامه‌های رزیدنتی (residency) و فلوشیپ (fellowship)، و به دلیل فراهم کردن فرصت‌های گسترده‌ی بالینی و تحقیقاتی، شناخته شده است.

ایالات متحده به دلیل دانشگاه‌های برتر مانند دانشگاه هاروارد، جانز هاپکینز، و دانشگاه استنفورد و بیمارستان‌های پیشرفته مانند Mayo Clinic، یکی از بهترین کشورها برای گرفتن تخصص پزشکی محسوب می‌شود. در حالی که اکثر دوره‌های رزیدنتی بین ۳ تا ۷ سال طول می‌کشند، مدت زمان دقیق آن عمدتاً به تخصصی بستگی دارد که شما انتخاب می‌کنید. اپلای برای تخصص پزشکی در آمریکا نیازمند قبولی در آزمون USMLE (مراحل ۱، ۲CK، و ۳)، مدرک زبان انگلیسی ( آزمون TOEFL یا آزمون IELTS با نمره حداقل ۷)، و تجربه بالینی حداقل ۱ تا ۲ سال است که از طریق سیستم Electronic Residency Application Service (ERAS) ارائه می‌شود.

در جدول زیر می‌توانید طول دوره تحصیل در تخصص‌های پزشکی مخالف در آمریکا را ببینید.

تخصص	طول دوره رزیدنتی
پزشکی خانواده	۳ سال
پزشکی داخلی	۳ سال
کودکان	۳ سال
زنان و زایمان	۴ سال
پزشکی اورژانس	۳ تا ۴ سال
ارولوژی	۵ سال
جراحی عمومی	۵ سال
جراحی پلاستیک	۶ سال
جراحی مغز و اعیاب	۷ سال

توجه: اگر قصد دارید وارد یکی از حوزه‌های فوق‌تخصصی پزشکی مانند جراحی ترمیمی، رادیولوژی کودکان یا پزشکی لگن زنان شوید، پس از پایان دوره رزیدنتی، باید آموزش‌های تکمیلی در قالب «فلوشیپ» را نیز پشت سر بگذارید.

مسیر تحصیل تخصص پزشکی در آمریکا

پس از اتمام برنامه رزیدنتی پزشکی، مسیرهای مختلفی پیش روی پزشکان قرار دارد. برای مثال:

الزامات تحصیل تخصص پزشکی در آمریکا

• گواهینامه ECFMG: شما باید از کمیسیون آموزشی فارغ‌التحصیلان پزشکی خارجی (ECFMG) گواهینامه دریافت کنید. این شامل:
  • تأیید مدرک پزشکی از دانشکده مورد تأیید ECFMG.
  • قبولی در آزمون‌ USMLE مرحله ۱ و مرحله ۲ (دانش بالینی و مهارت‌های بالینی).
• تجربه بالینی در آمریکا: تجربه عملی (US Clinical Experience) از طریق دوره‌های انتخابی (electives) یا کارآموزی (observerships) برای افزایش پذیرش درخواست ضروری است.
• توصیه‌نامه‌ها: توصیه‌نامه‌های قوی از پزشکان آمریکایی که تجربه بالینی شما را تأیید کنند.
• مهارت‌های زبانی: تسلط به زبان انگلیسی، معمولاً از طریق آزمون‌ TOEFL یا IELTS اثبات می‌شود.
• ویزای آمریکا: دانشجویان بین‌المللی معمولاً به ویزای J-1 (حمایت‌شده توسط ECFMG) یا H-1B (حمایت‌شده توسط برنامه رزیدنتی) نیاز دارند.

هزینه درخواست تحصیل تخصص پزشکی در آمریکا

هزینه‌ها بسته به تخصص، تعداد برنامه‌ها، و موقعیت جغرافیایی متغیر است.

1. هزینه‌های NRMP: برای «تطبیق اصلی رزیدنتی ۲۰۲۶»، هزینه ثبت‌نام استاندارد ۷۰ دلار است. اگر ثبت‌نام پس از تاریخ ۳۰ ژانویه انجام شود، هزینه دیرهنگام ۵۰ دلار به آن اضافه می‌شود.

2. هزینه‌های ERAS: برای سال ۲۰۲۵، هزینه‌ها به‌صورت زیر تعیین شده‌اند:

• ۱۱ دلار برای هر درخواست تا ۳۰ برنامه اول
• ۳۰ دلار برای هر درخواست اضافی که بیش از ۳۰ برنامه باشد

3. هزینه‌های مصاحبه: بر اساس نظرسنجی انجمن کالج‌های پزشکی آمریکا (AAMC)، هزینه‌های مصاحبه بین ۴۰۰ تا ۷,۰۰۰ دلار متغیر است، و میانگین ۳,۰۰۰ دلار را دارد.

چندین سازمان در ایالات متحده با هدف کاهش بار مالی و کمک به تنوع در حوزه سلامت بورسیه‌هایی را به‌طور ویژه برای رزیدنت‌های پزشکی ارائه می‌دهند، مثل BoardVitals Scholarship. این بورسیه‌ها معمولاً شامل کمک‌هزینه مالی هستند و برخی از آن‌ها ممکن است مزایای دیگری نیز ارائه دهند.

حقوق رزیدنت‌های پزشکی، مانند سایر مشاغل، متغیر است. محل جغرافیایی، میزان تجربه و رشته تخصصی همگی مواردی هستند که در میزان درآمد یک رزیدنت تأثیرگذارند. در سال ۲۰۲۴، طبق گزارش «حقوق و بدهی رزیدنت‌ها»، میانگین حقوق سالانه رزیدنت‌های سال اول در ایالات متحده حدود ۶۳٬۰۰۰ دلار آمریکا بوده است. این مبلغ معمولاً هر سال به‌میزان ۲٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰ دلار افزایش پیدا می‌کند.

انگلستان، آموزش دقیق با حقوق پایین‌ تر

انگلستان با سیستم بهداشت ملی (NHS) و دانشگاه‌های معتبر مانند دانشگاه آکسفورد و کمبریج، مقصدی ایده‌آل برای تحصیل تخصص پزشکی در خارج است. مدرک پزشکی ایران مورد تأیید انگلستان است اما باید از طریق آزمون PLAB انگلستان معادلسازی انجام شود.

دوره‌های تخصصی (Specialty Training) بین ۵ تا ۸ سال طول می‌کشد، شامل ۲ سال Foundation Training و ۳ تا ۶ سال آموزش تخصصی در زمینه‌هایی مانند جراحی عمومی، پوست، یا قلب. اپلای برای تخصص پزشکی نیازمند قبولی در آزمون Professional and Linguistic Assessments Board (PLAB)، مدرک زبان (IELTS با نمره ۷٫۵ یا OET)، و ثبت‌نام در General Medical Council (GMC) است. متقاضیان باید حداقل ۱۲ ماه تجربه بالینی ارائه دهند.

ساختار آموزش تخصصی در بریتانیا

• دوره پایه (Foundation Programme):
  • پس از اخذ مدرک پزشکی، پزشکان وارد برنامه پایه دوساله (F1 و F2) می‌شوند که شامل چرخش در تخصص‌های مختلف (مانند پزشکی داخلی، جراحی، و پزشکی عمومی) است.
• آموزش تخصصی (Specialty Training):
  • پس از دوره پایه، پزشکان وارد برنامه‌های تخصصی می‌شوند که بسته به تخصص، ۳ تا ۸ سال طول می‌کشد.
  • تخصص‌های اصلی:
    • پزشکی عمومی (General Practice): ۳ سال.
    • پزشکی داخلی یا جراحی (Core Medical/Surgical Training): ۲-۳ سال، سپس ورود به زیرتخصص‌ها.
  • زیرتخصص‌ها: مانند کاردیولوژی یا جراحی مغز و اعصاب، که نیاز به آموزش اضافی دارند.
  • آموزش شامل کار بالینی، مطالعه، و قبولی در آزمون‌های تخصصی (مانند آزمون‌های کالج سلطنتی) است.
  • گواهی اتمام آموزش (CCT): پس از تکمیل موفقیت‌آمیز آموزش، پزشکان CCT دریافت می‌کنند که امکان ثبت‌نام در فهرست متخصصان شورای پزشکی عمومی (GMC) را فراهم می‌کند.

الزامات تحصیل تخصص پزشکی در انگلستان برای فارغ‌ التحصیلان بین‌ المللی

• ثبت‌نام در GMC: شما باید در GMC ثبت نام کنند. برای این کار موارد زیر مورد نیاز است:
  • قبولی در آزمون حرفه‌ای و زبانی (PLAB) یا داشتن مدارک معادل مورد تأیید GMC.
  • اثبات تسلط به زبان انگلیسی از طریق IELTS (نمره کلی ۷٫۵، حداقل ۷ در هر بخش) یا OET.
• ویزای انگلستان: اکثر فارغ‌التحصیلان بین‌المللی به ویزای Health and Care Worker نیاز دارند.
• تجربه کاری: پس از ثبت‌نام کامل به حداقل ۱۲ ماه تجربه بالینی (شامل ۳ ماه کارآموزی مداوم) و حداکثر ۱۲ ماه تجربه نیاز است.
• درخواست آموزش تخصصی: شما باید از طریق سیستم Oriel درخواست دهید که مشابه پزشکان بومی است، اما باید معیارهای رقابتی مانند نمرات آزمون، تجربه، و مصاحبه را برآورده کنید.

فرآیند درخواست و تطبیق

• سیستم Oriel: ثبت نام در پلتفرم آنلاین برای ارسال درخواست به برنامه‌های تخصصی.
• مصاحبه و انتخاب: برنامه‌ها بر اساس معیارهای رقابتی (مانند تجربه، تحقیقات، و مهارت‌ها) ارزیابی می‌شوند. مصاحبه‌ها معمولاً در بهار برگزار می‌شوند.
• تطبیق: پس از مصاحبه، شما بر اساس رتبه‌بندی به برنامه‌ها تخصیص می‌یابید. فرآیند مشابه NRMP در آمریکا نیست، اما رقابتی است.

چالش‌ ها و نکات مهم برا ی دانشجویان بین‌ المللی

• رقابت بالا: تخصص‌هایی مانند پوست‌شناسی و جراحی بسیار رقابتی هستند.
• تفاوت‌های فرهنگی و سیستمی: شما باید با سیستم NHS (سرویس سلامت ملی) و فرهنگ پزشکی انگلیس سازگار شوید.
• هزینه‌ها: هزینه‌های PLAB (حدود ۱,۱۰۰ پوند)، IELTS/OET، ویزا و زندگی در انگلیس قابل‌توجه است.
• منابع پشتیبانی: BMJ Careers و GMC اطلاعات و راهنمایی‌های لازم را ارائه می‌دهند. توضیه می‌شود با پزشکان محلی شبکه سازی کنید.

مزایای آموزش تخصص پزشکی در انگلیس

• کیفیت آموزش: سیستم NHS آموزش بالینی قوی با نظارت دقیق ارائه می‌دهد.
• فرصت‌های شغلی: CCT امکان کار در بریتانیا یا کشورهای دیگر را فراهم می‌کند.
• حقوق: رزیدنت‌ها حقوق دریافت می‌کنند (حدود ۲۸,۰۰۰-۳۶,۰۰۰ پوند (معادل ۳۸ تا ۴۹ هزار دلار) در سال برای سال‌های اول).
• تعادل کار و زندگی: قوانین ساعات کاری (حداکثر ۴۸ ساعت در هفته بر اساس دستورالعمل اتحادیه اروپا) به تعادل کمک می‌کند.

هزینه تحصیل تخصص پزشکی در انگلستان

هزینه‌های دوره‌های پزشکی تکمیلی (Postgraduate) در بریتانیا بسته به نوع برنامه انتخابی بین ۱۰,۳۰۰ تا ۳۵,۰۰۰ پوند در سال متغیر است. پیش از برنامه‌ریزی مالی برای تحصیل در بریتانیا، می‌توانید اطلاعات دقیق شهریه را از وب‌سایت دانشگاه بررسی کنید، زیرا شهریه بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری مالی شما را تشکیل می‌دهد.

در جدول زیر سایر هزینه‌های مورد نیاز را مرور می‌کنیم.

هزینه	پوند
PLAB بخش ۱	۲۶۸
PLAB بخش ۲	۹۸۱
MRCP بخش ۱	۶۵۵
MRCP بخش ۲	۶۵۵
MRCP PACES	۱,۲۷۸
MRCS بخش A	۶۲۵
MRCS بخش B OSCE	۱,۰۹۹
هزینه درخواست دوره	حدود ۵۰
هزینه درخواست ویزا	۴۹۰
هزینه سلامت	۷۷۶

برای پوشش این هزینه‌ها می‌توانید از بورسیه‌ها، وام‌های دانشجویی و کمک‌هزینه‌ها استفاده کنید. دانشگاه موردنظر شما ممکن است پشتیبانی مالی برای دانشجویان بین‌المللی ارائه دهد. بنابراین، بخش هزینه‌ها در فهرست برنامه دانشگاه را بررسی کنید تا بورسیه‌های واجد شرایط را پیدا کنید.

کانادا، انتخابی با چالش‌ هایی خاص

آموزش تخصص پزشکی در کانادا به دلیل سیستم بهداشتی با کیفیت و برنامه‌های آموزشی معتبر، گزینه‌ای بسیار مورد توجه برای فارغ‌التحصیلان بین‌المللی پزشکی است. این فرایند مشابه سیستم ایالات متحده است اما پیچیدگی‌ها و الزامات خاص خود را دارد.
کانادا با داشتن دانشگاه‌های برتری مانند دانشگاه تورنتو و مک‌گیل و سیستم بهداشت پیشرفته، یکی از بهترین کشورها برای گرفتن تخصص پزشکی در خارج است. کانادا مدرک پزشکی ایران را قبول دارد به شرطی که از طریق آزمون MCCQE معادلسازی شود. اپلای برای تخصص پزشکی شامل قبولی در آزمون Medical Council of Canada Qualifying Examination (MCCQE)، داشتن مدرک زبان (IELTS با نمره ۷ یا TOEFL)، و آزمون‌های مورد نیاز است. لازم است حداقل ۱ سال تجربه بالینی داشته باشید.

دانشجویانی که به‌دنبال گذراندن دوره‌های تخصصی پس از فارغ‌التحصیلی در کانادا هستند، باید شرایط اولیه مورد نیاز را که توسط سازمان تطبیق رزیدنتی کانادا (CaRMS) تعیین شده است، رعایت کنند. این سازمان مسئول جمع‌آوری درخواست‌ها و تطبیق فارغ‌التحصیلان با موقعیت‌های رزیدنتی است.

شرایط تحصیل تخصص پزشکی در کانادا

برای اینکه بتوانید در دوره‌های رزیدنتی و تخصص پزشکی در کانادا شرکت کنید باید الزامات آن را برآورده سازید.

طول دوره رزیدنتی در کانادا

مدت زمان آموزش تخصصی پزشکی در دانشکده‌های پزشکی معتبر کانادا به شرح زیر است:

• ۲ سال برای پزشکی خانواده
• ۴ تا ۵ سال برای سایر تخصص‌ها

حقوق متخصصین پزشکی در کانادا

حقوق رزیدنت‌ها توسط انجمن‌های رزیدنتی هر استان تعیین و از طریق مذاکره مشخص می‌شود و به دو عامل بستگی دارد: سال تحصیلی تخصصی (Postgraduate Year – PGY) و استان محل فعالیت.

به‌عنوان مثال، اگر در سال دوم برنامه تخصصی خود (PGY-2) در استان انتاریو باشید، حقوق شما با سایر رزیدنت‌های PGY-2 در همان استان یکسان خواهد بود. توجه داشته باشید که در تمام استان‌ها، اگر برنامه رزیدنتی خود را تغییر دهید یا در چند برنامه تخصصی شرکت کنید، ممکن است هنگام شروع برنامه جدید، مجدداً حقوق سطح PGY-1 را دریافت کنید.

با اینکه همه رزیدنت‌های یک سال مشخص، بدون توجه به محل سکونت‌شان در استان، حقوق یکسانی دریافت می‌کنند، اما درآمد خالص آن‌ها پس از پرداخت هزینه‌ها می‌تواند بسیار متفاوت باشد.
برای مثال، کسانی که در مناطق شهری فعالیت می‌کنند، معمولاً با هزینه‌های بالاتری مانند اجاره، حمل‌ونقل و مواد غذایی روبه‌رو هستند، در حالی‌ که در مناطق دورافتاده‌تر، این هزینه‌ها ممکن است کمتر باشد.

هزینه درخواست تحصیل تخصص پزشکی در کانادا

فرآیند درخواست تحصیل تخصص پزشکی در کانادا شامل چندین آزمون است و داشتن آمادگی مالی مناسب برای این مراحل بسیار حیاتی است.

• هزینه‌های آزمون‌ها حدود ۷,۵۰۰ دلار کانادا (۵,۴۳۰ دلار آمریکا)
• هزینه‌های مهاجرت ۳۳۶۰ دلار کانادا (۲,۴۳۳ دلار آمریکا)
• آزمون IELTS و برخی الزامات استانی در مجموع ۹۵۰ دلار کانادا (۶۸۷ دلار آمریکا)
• هزینه درخواست CaRMS حدود ۱۷۲۰ دلار کانادا (۱,۲۴۵ دلار آمریکا)
• و هزینه بلیط هواپیما حدود ۲,۵۰۰ دلار کانادا (۱,۸۱۰ دلار آمریکا) است. کل این هزینه‌ها تقریباً به ۱۶,۰۰۰ دلار کانادا ( ۱۱,۵۸۵ دلار آمریکا) می‌رسد.

هزینه‌ زندگی در کانادا، مانند خرید مواد غذایی، لباس و سایر ملزومات، برای یک خانواده با دو فرزند می‌تواند ماهانه بین ۱,۵۰۰ تا ۲,۰۰۰ دلار کانادا (۱,۰۸۶ تا  ۱,۴۴۸ دلار آمریکا) باشد. البته، مبلغ واقعی بسته به سبک زندگی شما ممکن است متفاوت باشد، اما این ارقام تخمینی متوسط هستند.

براساس اطلاعات منتشر شده از حقوق رزیدنت‌ها در استان‌های مختلف به طور میانگین حقوق سالانه از حداقل ۴۹,۰۰۰ تا ۱۱۰,۰۰۰ دلار متغیر است.

بورسیه تخصص پزشکی از طریق دانشگاه‌هایی مانند مک‌گیل و فول فاند تخصص پزشکی در برنامه‌های تحقیقاتی خاص ارائه می‌شود.

استرالیا، ترکیب آموزش با کیفیت و سبک زندگی مناسب

استرالیا با دانشگاه‌های معتبر مانند دانشگاه ملبورن و دانشگاه سیدنی و سیاست‌های مهاجرتی منعطف، مقصدی ایده‌آل برای تخصص پزشکی در خارج است. استرالیا جزو کشورهایی که مدرک پزشکی ایران را قبول دارند است. اپلای برای تخصص پزشکی نیازمند قبولی در آزمون AMC، مدرک زبان (IELTS با نمره ۷ یا آزمون OET)، و تجربه کاری حداقل ۱ تا ۲ سال است.

طول دوره آموزش تخصصی پزشکی

مدت زمان آموزش تخصصی در استرالیا بسته به رشته متفاوت است:

• پزشکی عمومی (General Practice): ۳ تا ۴ سال از طریق کالج‌هایی مانند کالج سلطنتی پزشکان عمومی استرالیا (RACGP) یا کالج پزشکی عمومی و روستایی استرالیا (ACRRM).
• تخصص‌های اصلی:
  • پزشکی داخلی، اطفال، روان‌پزشکی: ۳ تا ۵ سال.
  • جراحی عمومی، بیهوشی: ۵ سال.
  • جراحی‌های پیچیده (مانند جراحی مغز و اعصاب، جراحی قلب): ۶ تا ۸ سال.
• زیرتخصص‌ها: نیاز به ۱ تا ۳ سال آموزش فلوشیپ اضافی پس از رزیدنسی اصلی (مانند کاردیولوژی، انکولوژی).

شرایط و مدارک درخواست تحصیل تخصص پزشکی در استرالیا

شرایط لازم برای آموزش تخصصی پزشکی در استرالیا عبارتند از:

هزینه درخواست تحصیل تخصص پزشکی در استرالیا

درخواست تحصیل تخصص پزشکی در خارج و در کشور استرالیا هزینه‌هایی را شامل می‌شود که باید برای آن برنامه‌ریزی کنید.

• هزینه سالانه ثبت‌نام عمومی: ۹۰۵ دلار استرالیا ( ۵۸۳ دلار آمریکا)
• ارزیابی اولیه مدارک (Primary Source Verification): ۵۴۷ دلار استرالیا ( ۳۵۲ دلار آمریکا)
• آزمون چندگزینه‌ای AMC (AMC MCQ – CAT): حدود ۲,۸۳۲دلار استرالیا (۱,۸۲۴ دلار آمریکا)
• آزمون بالینی AMC: حدود ۳,۶۶۳ دلار استرالیا (۲,۳۶۰ دلار آمریکا)
• گواهینامه AMC: حدود ۵۴۷ دلار استرالیا (۳۵۲ دلار آمریکا)
• ارزیابی محل کار (Workplace-Based Assessment – WBA): در صورت انتخاب به‌جای آزمون بالینی ۴,۰۴۲ دلار استرالیا ( ۲,۶۰۴ دلار آمریکا)

بر اساس آمار سال ۲۰۲۴، میانگین حقوق سالانه یک پزشک رزیدنت بین ۷۰٬۰۰۰ تا ۹۰٬۰۰۰ دلار استرالیا (۴۵,۰۰۰ تا ۵۷,۰۰۰ دلار آمریکا) است. برای پزشکان در سطح رجیسترار (Registrar)، این رقم بین ۸۵٬۰۰۰ تا ۱۵۰٬۰۰۰ دلار استرالیا ( ۵۴,۰۰۰ تا ۹۶,۰۰۰ دلار آمریکا) در سال متغیر است. پزشکان در سطح بالاتر مانند مشاوران (Consultants) ممکن است به طور میانگین حدود ۳۱۰٬۰۰۰ دلار استرالیا ( ۱۹۹,۰۰۰ دلار آمریکا) درآمد داشته باشند.

البته این ارقام بسته به موقعیت جغرافیایی، میزان تجربه، و تخصص فرد می‌تواند متفاوت باشد. همچنین، این میزان درآمد می‌تواند با ساعات اضافه‌کار، شیفت‌های شبانه و مسئولیت‌های اضافی افزایش پیدا کند، اما باید توجه داشت که هزینه‌های زندگی مرتبط نیز ممکن است بالا باشد.

خوشبختانه، بورسیه‌های متعددی برای دانشجویان بین‌المللی که قصد تحصیل پزشکی در استرالیا دارند وجود دارد. این بورسیه‌ها توسط منابع مختلفی از جمله دولت استرالیا، دانشگاه‌ها، کالج‌های پزشکی، بنیادها و سازمان‌ها ارائه می‌شوند. برخی از این بورسیه‌ها بر اساس شایستگی علمی هستند، در حالی‌که برخی دیگر بر اساس عدالت آموزشی، تنوع فرهنگی یا معیارهای خاص اعطا می‌شوند.

برخی از این بورسیه‌ها شهریه کامل یا بخشی از آن را پوشش می‌دهند، در حالی‌که برخی دیگر شامل مبلغ کمک‌هزینه، هزینه زندگی در استرالیا، کمک‌هزینه سفر یا مزایای دیگر هستند. همچنین، برخی بورسیه‌ها برای همه دانشجویان بین‌المللی آزاد هستند، در حالی‌که برخی دیگر مخصوص دانشجویان کشورهای خاص یا مناطق خاص می‌باشند.

آلمان، مرکز تخصص پزشکی و پژوهش

آلمان به دلیل آموزش رایگان یا کم‌هزینه و سیستم پزشکی پیشرفته، یکی از بهترین مقاصد برای گرفتن تخصص پزشکی در خارج است.

رزیدنتی پزشکی یا دوره تخصص (PG) در آلمان به نام “Facharzttitel” شناخته می‌شود. Facharzt به پزشکی اطلاق می‌شود که پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی (MBBS)، آموزش تخصصی یا دوره رزیدنتی را در یک رشته خاص پزشکی به پایان رسانده باشد. در آلمان، حدود ۴۰۰٬۰۰۰ پزشک دارای عنوان Facharzttitel هستند.
تنها پزشکانی که دوره چندساله تخصصی پزشکی (PG) را گذرانده و در آزمون نهایی تخصص (Facharztprüfung) موفق شده باشند، مجاز به استفاده از عنوان Facharzt هستند.

الزامات تحصیل تخصصی پزشکی در آلمان

شما برای واجد شرایط بودن جهت ورود به دوره تخصص یا PG پزشکی در آلمان باید چندین مرحله خاص را طی کنید:

پس از عبور از این مراحل و دریافت مجوز پزشکی رسمی آلمان (Approbation)، شما می‌توانید به طور رسمی دوره رزیدنتی پزشکی در آلمان را به عنوان یک پزشک خارجی آغاز کنید.

طول دوره تحصیل تخصص پزشکی در آلمان

در آلمان، پزشکان بین‌المللی به مجموعه‌ای گسترده از تخصص‌ها برای رزیدنتی پزشکی دسترسی دارند، از رشته‌های آناتومیک گرفته تا حوزه‌های جراحی. گزینه‌هایی که برای دوره‌های تخصصی (PG) پس از MBBS در دسترس هستند شامل رشته‌هایی مانند جراحی، پوست (درماتولوژی)، و رادیولوژی می‌شوند.

بیایید نگاهی به مدت زمان دوره رزیدنتی پزشکی در آلمان برای تخصص‌های مختلف بیندازیم:

رشته تخصص پزشکی در خارج (آلمان)	سال/ ماه
بیوشیمی فیزیولوژی آناتومی	۴ سال / ۴۸ ماه
پزشکی خانواده بیهوشی چشم‌پزشکی زنان و زایمان گوش، حلق و بینی (ENT) پوست (درماتولوژی) ژنتیک انسانی کودکان روان‌پزشکی کودکان و نوجوانان و روان‌درمانی میکروبیولوژی ویروس‌شناسی و اپیدمیولوژی عفونت‌ها پزشکی هسته‌ای نورولوژی فارماکولوژی فونیاتری و شنوایی‌شناسی کودکان پزشکی فیزیکی و توان‌بخشی روان‌پزشکی و روان‌درمانی پزشکی روان‌تنی و روان‌درمانی رادیولوژی پزشکی قانونی پرتودرمانی	۵ سال / ۶۰ ماه
پزشکی انتقال خون اورولوژی جراحی عمومی جراحی عروق جراحی قلب جراحی کودکان ارتوپدی و جراحی تروماتولوژی جراحی پلاستیک طب داخلی و آنژیوگرافی طب داخلی و غدد درون‌ریز و دیابت طب داخلی و گوارش طب داخلی و خون‌شناسی و آنکولوژی طب داخلی و قلب طب داخلی و نفرولوژی (کلیه) طب داخلی و ریه طب داخلی	۶ سال / ۷۲ ماه

در اصل، شما به همه تخصص‌های پزشکی در آلمان برای دوره رزیدنتی دسترسی دارید؛ حتی رشته‌های جراحی نیز در بیمارستان‌های سطح جهانی قابل انجام هستند. تنها کافی‌ست مدرک اشتغال پزشکی آلمان (Approbation) را دریافت کرده، یک پرونده قوی برای درخواست آماده کرده و در صورت دعوت شدن، در مصاحبه شرکت کنید.

البته باید توجه داشت که تمامی آموزش‌ها، دوره‌های تخصصی، تماس با بیماران، مستندسازی‌ها و… به زبان آلمانی انجام می‌شود. بنابراین آمادگی زبانی صحیح کلید موفقیت شما است.

همان‌طور که در فهرست بالا مشاهده کردیم، مدت زمان رزیدنتی یا دوره تخصص (PG) در آلمان بسته به رشته، بین ۴ تا ۶ سال متغیر است. در این مدت، پزشکان در حال آموزش یا پزشکان دوره تخصص که با عنوان Assistenzärzte شناخته می‌شوند، حقوقی دریافت می‌کنند که از ۵۸۲۰۰ یورو (۶۸۰۰۰ دلار آمریکا) در سال اول شروع شده و تا ۷۶۰۰۰ یورو (۸۹۰۰۰ دلار آمریکا) در سال آخر افزایش می‌یابد. میزان حقوق به اندازه بیمارستان و تعداد ساعات اضافه‌کاری بستگی دارد.

معیارهای انتخاب بهترین کشور برای تخصص پزشکی

مسیر ورود به دوره‌های تخصصی پزشکی شامل درک دقیق الزامات پذیرش، مدت زمان آموزش، کیفیت آموزشی، تعادل بین کار و زندگی، چشم‌اندازهای مالی و فرصت‌های شغلی بلندمدت است.

• الزامات رزیدنتی: هر کشور شرایط خاص خود را برای پذیرش پزشکان بین‌المللی در برنامه‌های رزیدنتی یا فلوشیپ دارد. این شرایط معمولاً شامل آزمون‌ها، گواهی‌نامه‌ها و گاهی اوقات ویزا یا مجوز پزشکی خاص می‌شوند.
• کیفیت آموزش: کیفیت بالای آموزش از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا مستقیماً بر توانایی ارائه مراقبت مؤثر به بیماران تأثیر می‌گذارد. کشورهایی مانند ایالات متحده و کانادا به دلیل برنامه‌های جامع و استاندارد بالای رزیدنتی و فلوشیپ شناخته شده‌اند.
• تعادل کار و زندگی: حفظ تعادل میان تعهدات حرفه‌ای و زندگی شخصی اهمیت زیادی دارد. برخی کشورها شرایط کاری متعادل‌تری ارائه می‌دهند، در حالی که برخی دیگر ممکن است ساعات کاری سنگین‌تری داشته باشند.
• ملاحظات مالی: این مورد شامل حقوق دریافتی، هزینه زندگی، و میزان پس‌انداز ممکن در طول و بعد از دوره آموزشی می‌شود.
• چشم‌انداز شغلی بلندمدت: بررسی اینکه چه فرصت‌هایی برای اشتغال دائم یا رشد تخصصی پس از اتمام دوره وجود دارد؟
• سیاست‌های مهاجرت برای پزشکان بین‌المللی (IMGs): توجه به این موضوع که آیا پزشکان خارجی به راحتی می‌توانند مسیر اقامت و اشتغال در کشور مقصد را طی کنند؟
• فرصت‌های آینده: به مسیر پیشرفت شغلی، ثبات شغلی، و سهولت در انتقال به جایگاه‌های بالاتر پس از اتمام دوره آموزشی خود توجه داشته باشید.
  

کشور	کیفیت برنامه‌های آموزشی	تعادل کار و زندگی	فرصت‌های شغلی بلندمدت	سیاست‌های مهاجرتی	الزامات آزمون و صلاحیت‌ها
آمریکا	-آموزش پیشرفته با فناوری‌های مدرن – بیش از ۱۲۰ تخصص (از پزشکی داخلی تا جراحی رباتیک) – بیمارستان‌های برتر مانند Mayo Clinic و Johns Hopkins – تمرکز بر پژوهش و نوآوری	-ساعات کاری طولانی (تا ۸۰ ساعت در هفته) – تعادل کار و زندگی چالش‌برانگیز – مرخصی محدود	-پتانسیل درآمد بالا – فرصت‌های شغلی گسترده – امکان فلوشیپ و زیرتخصص‌ها	-رقابتی برای IMGها – نیاز به ویزای J-1 یا H-1B – فرآیند پیچیده اما امکان اقامت دائم پس از رزیدنسی	-USMLE (مراحل ۱، ۲CK، ۳) – تأیید مدارک توسط ECFMG – درخواست از طریق ERAS و NRMP
کانادا	-آموزش باکیفیت در سیستم Medicare – تمرکز بر مراقبت بیمارمحور – برنامه‌های رزیدنسی متنوع – همکاری با دانشگاه‌های برتر مانند تورنتو و مک‌گیل	– تعادل کار و زندگی عالی – ساعات کاری منطقی – مرخصی کافی – محیط کاری حمایتی	– درآمد خوب – کمبود پزشک در برخی مناطق – فرصت‌های شغلی پایدار	– فرآیند مشخص برای IMGها – نیاز به ویزای کاری یا اقامت دائم – Express Entry برای مهاجرت آسان‌تر	-MCCQE1 و NAC OSCE برای IMGها – تأیید مدارک از طریق physiciansapply.ca – درخواست از طریق CaRMS
آلمان	– آموزش ساختاریافته با تجربه بالینی عملی – برنامه‌های رزیدنسی و فلوشیپ منظم – مدارک پزشکی معتبر جهانی – بیمارستان‌های پیشرفته مانند Charité	– تعادل کار و زندگی خوب – ساعات کاری تنظیم‌شده (۴۸ ساعت در هفته تحت قوانین EU) – مرخصی سخاوتمندانه	– تقاضای بالا برای پزشکان – درآمد مناسب – فرصت‌های شغلی در اروپا	– فرآیند ساده برای IMGها با مدارک معتبر – نیاز به ویزای کاری – یادگیری زبان آلمانی الزامی	– آزمون زبان آلمانی (سطح C1 پزشکی) – تأیید مدارک توسط مقامات ایالتی – آزمون Approbation (در صورت عدم معادل‌سازی مدرک)
انگلیس	– آموزش باکیفیت در سیستم NHS – برنامه‌های رزیدنسی متنوع – تمرکز بر مهارت‌های بالینی و پژوهش – بیمارستان‌های معتبر مانند Guy’s و St Thomas’	– ساعات کاری قابل‌مدیریت (۴۸ ساعت در هفته) – تعادل کار و زندگی خوب – مرخصی مناسب	– درآمد متوسط (متخصصان: ≈۸۰,۰۰۰ پوند در سال) – رقابت بالا برای پست‌های دائمی – فرصت‌های بین‌المللی محدود	– فرآیند رقابتی برای IMGها – نیاز به ویزای کاری (Skilled Worker) – امکان اقامت دائم پس از ۵ سال	-PLAB (بخش ۱ و ۲) یا MRCP/MRCS برای IMGها – آزمون UKMLA (از ۲۰۲۵) – ثبت‌نام با GMC
استرالیا	– آموزش قوی با استانداردهای بالا – برنامه‌های رزیدنسی در بیمارستان‌های برتر مانند Royal Melbourne – تمرکز بر تجربه بالینی – مدارک معتبر جهانی	– تعادل کار و زندگی عالی – ساعات کاری منطقی – سبک زندگی آرام و محیط طبیعی	– درآمد بالا – کمبود پزشک (≈۱۰۰,۰۰۰ موقعیت در ۲۰۲۵) – فرصت‌های شغلی در مناطق روستایی	– مسیرهای مشخص برای IMGها (استاندارد، صلاحیت معتبر، تخصصی) – نیاز به ویزای ۴۸۲ یا اقامت دائم – مهاجرت از طریق Skilled Migration	– آزمون‌های AMC (MCQ و بالینی) برای مسیر استاندارد – آزمون زبان (IELTS ۷ یا OET B) – ثبت‌نام با AHPRA

توصیه‌ هایی برای موفقیت در اپلای برای تخصص پزشکی

1. تحقیق جامع: برنامه‌های تخصصی و شرایط دانشگاه‌ها را از طریق منابع معتبر بررسی کنید.
2. آمادگی برای آزمون‌ها: برای آزمون‌های معادل‌سازی مانند USMLE، PLAB، یا MCCQE مطالعه منظم داشته باشید، که ممکن است ۶ تا ۱۲ ماه طول بکشد.
3. یادگیری زبان: تسلط به زبان کشور مقصد (مانند آلمانی برای آلمان یا انگلیسی برای کانادا) را در اولویت قرار دهید.
4. بررسی بورسیه‌ها: بورسیه تخصص پزشکی و فول فاند تخصص پزشکی به‌ویژه برنامه‌های تحقیقاتی را در کشورهایی مانند آلمان و کانادا بررسی کنید.
5. مشاوره حرفه‌ای: با مشاوران مهاجرت تحصیلی برای فرآیند اپلای و ویزا همکاری کنید.
6. شبکه‌سازی حرفه‌ای: با پزشکان و اساتید در کشور مقصد برای دریافت توصیه‌نامه و راهنمایی ارتباط برقرار کنید.

نتیجه‌ گیری

انتخاب بهترین کشور برای گرفتن تخصص پزشکی در خارج به اهداف شغلی، بودجه و ترجیحات شخصی بستگی دارد. ایالات متحده و کانادا با درآمد بالا و فرصت‌های شغلی گسترده، انگلستان با آموزش بالینی قوی، استرالیا با سیاست‌های مهاجرتی منعطف و آلمان با هزینه‌های پایین و فول فاند تخصص پزشکی گزینه‌های جذابی هستند. بهترین تخصص‌های پزشکی برای مهاجرت مانند قلب، ارتوپدی، و پوست تقاضای جهانی بالایی دارند. کشورهایی که مدرک پزشکی ایران را قبول دارند با فرآیند معادل‌سازی مناسب، مسیر روشنی برای پزشکان ایرانی فراهم می‌کنند. برای هموار شدن مسیر مهاجرت‌تان کارشناسان موسسه GO2TR با سال‌ها تجربه در رساندن افراد به رویاهایشان همراه شما هستند.

منابع

• studyabroad
• hostalky

سوالات متداول