رشته زیست شناسی برای مهاجرت (بیولوژی)

مهاجرت تحصیلی برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته زیست‌شناسی، یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر (مانند کارشناسی ارشد یا دکتری) در دانشگاه‌های معتبر جهان است. شرایط رشته زیست شناسی برای مهاجرت تحصیلی و ادامه این رشته در شاخه‌هایی مانند رشته زیست شناسی مولکولی در خارج از کشور، بسته به دانشگاه و کشور انتخابی، متفاوت است. با این حال شرایط کلی عبارتند از:

• داشتن مدارک تحصیلی قبلی (مانند مدرک دیپلم معتبر برای تحصیل در مقطع کارشناسی یا مدرک لیسانس زیست‌شناسی یا رشته مرتبط برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد)
• ارائه ریزنمرات تحصیلی
• ارائه مدرک زبان کشور مقصد مانند مدرک آزمون آیلتس برای زبان انگلیسی
• داشتن توصیه‌نامه
• شرکت در آزمون‌های ورودی مانند آزمون GRE (در صورت نیاز)
• ارائه ریسرچ پروپزال یا طرح تحقیق قوی (برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد یا دکترا)
• و …

اگرچه بیشتر زیست‌شناسان ترجیح می‌دهند از طریق ادامه تحصیل در گرایش‌های این رشته مانند رشته زیست شناسی مولکولی در خارج از کشور، مهاجرت کنند ولی برخی نیز، روش مهاجرت کاری را انتخاب می‌کنند. شرایط لازم برای مهاجرت کاری با رشته زیست‌شناسی، به کشور انتخابی شما بستگی دارد. با این حال، برخی از شرایط کلی عبارتند از:

• داشتن مدرک تحصیلی معتبر (حداقل مدرک کارشناسی زیست‌شناسی)
• داشتن سابقه کار مرتبط
• ارائه مدرک زبان کشور مقصد
• داشتن جاب آفر از یک کارفرمای اهل کشور مقصد
• و …

زیست‌شناسی سلولی مولکولی گرایشی از زیست‌شناسی است که ساختار، عملکرد و برهم‌کنش‌های مولکول‌ها را در موجودات زنده بررسی می‌کند. این گرایش، بر نحوه کار اسیدهای نوکلئیک (مانند DNA و RNA) و پروتئین‌ها برای انجام فرایندهای بیولوژیکی در سطح سلولی، تمرکز دارد. چشم‌انداز آینده شغلی رشته زیست شناسی سلولی مولکولی در خارج از کشور، مثبت است. طبق گزارش اداره آمار کار ایالات متحده، پیش‌بینی می‌شود که مشاغل مربوط و بازارکار رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۹، رشد ۸ درصدی داشته باشند. این نرخ رشد، تقریباً به سرعت میانگین همه مشاغل است.

بازار کار دکتری زیست شناسی سلولی مولکولی در کشورهایی مانند آمریکا، بسیار خوب است و افراد با داشتن مدرک رشته زیست شناسی سلولی مولکولی در خارج از کشور، می‌توانند در زمینه تحقیق و توسعه در شرکت‌های داروسازی یا بیوتکنولوژی، دانشگاه‌ها، آزمایشگاه‌های دولتی و سایر سازمان‌ها کار پیدا کنند.

بهترین دانشگاه برای رشته زیست سلولی مولکولی، دانشگاه هاروارد آمریکا است و دانشگاه‌ فناوری ماساچوست و دانشگاه استنفورد آمریکا، در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند. به طور کلی، کشورهایی مانند آمریکا، انگلستان، کانادا و …، از جمله بهترین کشورها برای تحصیل و کار در رشته زیست شناسی سلولی مولکولی در خارج از کشور هستند.

اگر قصد مهاجرت با رشته زیست سلولی مولکولی را دارید، باید ابتدا روش مهاجرت خود را انتخاب کنید. شرایط مهاجرت رشته زیست شناسی سلولی مولکولی از طریق تحصیل عبارتند از:

• مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد معتبر معادل با مدارک تحصیلی کشور مقصد
• داشتن معدل بالا در مقطع قبلی
• شرکت در آزمون ورودی (در صورت وجود): این آزمون شامل سوالاتی در مورد دروس آناتومی، بافت‌شناسی، شیمی، زیست‌شناسی سلولی، میکروب‌شناسی، زیست‌شناسی مولکولی، ژنتیک و … است.
• شرکت در مصاحبه: در این مصاحبه باید انگیزه خود را از انتخاب رشته زیست شناسی سلولی مولکولی برای مهاجرت و تحصیل بیان کرده و سطح زبان انگلیسی خود را نشان دهید.
• داشتن مهارت‌های آزمایشگاهی پایه مانند نحوه تهیه محلول‌ها، دانش اولیه روش‌های محلول و رقیق‌سازی، مفاهیم ایمنی آزمایشگاهی و …
• و …

اگر قصد مهاجرت با رشته زیست شناسی سلولی مولکولی از طریق کار را دارید، باید حداقل شرایط زیر را داشته باشید:

• داشتن مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا در رشته زیست سلولی مولکولی
• تجربه کاری در یک محیط آزمایشگاهی
• داشتن دانش قوی در حوزه زیست سلولی مولکولی
• مدرک زبان کشور مقصد
• داشتن جاب آفر معتبر از کارفرمای کشور مقصد
• و …

رشته زیست شناسی جانوری، یک برنامه مطالعاتی است که بر ساختار بیولوژیکی و فیزیکی حیوانات تمرکز دارد. این گرایش، شامل مطالعه آناتومی، فیزیولوژی، رفتار و تکامل حیوانات است. گرایش زیست‌شناسی جانوری که به عنوان جانورشناسی نیز شناخته می‌شود، یکی از کاربردی‌ترین گرایش‌های این رشته است. شما با مهاجرت با رشته زیست شناسی جانوری، می‌توانید در زمینه‌هایی مانند زیست‌شناسی دریایی، زیست‌شناسی حیات‌وحش، جانورشناسی یا دامپزشکی، به ادامه تحصیل یا کار بپردازید. کشورهایی مانند استرالیا، انگلستان، نیوزلند، کانادا، به دلیل داشتن تنوع زیستی بالا و نیاز به متخصصان در حوزه حفاظت از محیط‌زیست، گزینه‌های مناسبی برای مهاجرت با رشته زیست شناسی جانوری هستند. 

مهاجرت با رشته زیست شناسی جانوری برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد یا دکترا، نیازمند داشتن شرایطی مانند ارائه مدرک تحصیلی معتبر قبلی، ارائه ریزنمرات قوی، مدرک زبان (مانند آزمون آیلتس یا آزمون تافل)، توصیه‌نامه‌های علمی و یک پروپوزال تحقیقاتی قوی است. شما برای مهاجرت کاری با این رشته، باید مدرک تحصیلی مرتبط، سابقه کار عملی، تسلط به زبان کشور مقصد، تاییدیه حرفه‌ای از نهادهای کشور مقصد، جاب آفر و … داشته باشید.

زیست‌شناسی گیاهی یا گیاه‌شناسی، گرایشی از زیست‌شناسی است که شکل، عملکرد، رشد، ژنتیک، تنوع، تولید مثل، تکامل و تعاملات با محیط گیاهان را مطالعه می‌کند و اساساً تمام جنبه‌های زندگی گیاهان و نحوه عملکرد آن‌ها به عنوان موجودات زنده را در بر می‌گیرد. شما با داشتن مدرک این رشته، می‌توانید به عنوان طبیعت‌شناس، تکنسین آزمایشگاه گیاهی، محقق، بوم‌شناس، کارشناس محیط زیست، مشاور بیوتکنولوژی و … کار کنید.

کشورهایی مانند آمریکا، انگلستان، آلمان، استرالیا، هلند و …، با ارائه برنامه‌های تحصیلی و پژوهشی فراوان در رشته زیست‌شناسی گیاهی و داشتن اکوسیستم گیاهی با تنوع بالا، از جمله کشورهای پرطرفدار برای مهاجرت با رشته زیست‌شناسی گیاهی هستند.

رشته زیست شناسی گیاهی برای مهاجرت تحصیلی و ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی یا دکترا، مانند دیگر گرایش‌های رشته زیست، نیازمند داشتن مدرک تحصیلی معتبر قبلی، توصیه‌نامه، شرکت در آزمون‌های ورودی لازم، داشتن پروپوزال قوی، مدرک زبان و … است. برای مهاجرت کاری با مدرک این رشته نیز، شما باید مدرک تحصیلی معتبر، سابقه کار مرتبط، جاب آفر، مدرک زبان کشور مقصد و … را داشته باشید.

تحصیل در مقطع کارشناسی زیست‌شناسی در خارج از کشور، معمولاً ۳ الی ۴ سال طول می‌کشد و دانشجویان با مفاهیم پایه‌ای این رشته مانند زیست‌شناسی سلولی، ژنتیک، فیزیولوژی و اکولوژی آشنا می‌شوند. دانشجویان در این مقطع، علاوه بر شرکت در کلاس‌های تئوری، در آزمایشگاه‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی ساده نیز مشارکت می‌کنند که به آنها تجربه عملی اولیه را ارائه می‌دهد.

تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد زیست‌شناسی، معمولاً ۱ الی ۲ سال طول می‌کشد و دانشجویان، می‌توانند در گرایش‌های تخصصی‌تری مانند زیست‌شناسی مولکولی، میکروبیولوژی، ژنتیک یا اکولوژی ادامه تحصیل دهند. در این مقطع، دانشجویان بیشتر بر روی تحقیقات متمرکز می‌شوند و اغلب موظف به ارائه پایان‌نامه هستند.

برخی از دانشگاه‌ها، برنامه MBiol (کارشناسی ارشد بیولوژی) را ارائه می‌دهند که ترکیب کارشناسی و کارشناسی ارشد زیست‌شناسی است و شما با تحصیل این مقطع، می‌توانید در طی ۵ سال، کارشناسی ارشد زیست‌شناسی را دریافت کنید.

تحصیل در مقطع دکترای زیست‌شناسی، معمولاً ۳ الی ۵ سال طول می‌کشد و کاملاً پژوهش‌محور است. دانشجویان در این مقطع، بر روی یک موضوع خاص در حوزه‌های پیشرفته زیست‌شناسی مانند بیوتکنولوژی، ژنتیک پزشکی، علوم اعصاب یا زیست‌شناسی تکاملی تمرکز می‌کنند. دانشجویان دکترا معمولاً به عنوان دستیار تحقیق یا تدریس نیز فعالیت می‌کنند و پس از اتمام دوره، موظف به دفاع از پایان‌نامه خود هستند. تحصیل رشته زیست‌شناسی در مقطع دکترا، می‌تواند به عنوان پلی برای ورود به دنیای آکادمیک یا صنایع پیشرفته زیست‌فناوری عمل کند.

برخی از دروس رشته زیست‌شناسی در مقطع کارشناسی عبارتند از:

• مفاهیم پایه زیست‌شناسی
• زیست‌شناسی سلولی و مولکولی
• ژنتیک عمومی
• میکروبیولوژی عمومی
• اکولوژی
• فیزیولوژی جانوری و گیاهی
• بافت‌شناسی
• بیوفیزیک
• زیست‌شناسی تکاملی
• بیوانفورماتیک
• ریاضیات عمومی
• آزمایشگاه بیوشیمی
• و …

واحدهای درسی که در این مقطع زیست‌شناسی ارائه می‌شوند، برای هر گرایشی متفاوت هستند. برخی از واحدهای درسی رشته زیست‌شناسی در مقطع کارشناسی ارشد عبارتند از:

• روش‌های تحقیق و نگارش علمی
• آمار پیشرفته در زیست‌شناسی
• زیست‌شناسی محاسباتی و بیوانفورماتیک
• ژنتیک پیشرفته
• زیست‌شناسی سلولی و مولکولی پیشرفته
• بیوشیمی ساختاری و متابولیکی
• تکنیک‌های پیشرفته در زیست‌شناسی مولکولی
• ایمنی‌شناسی
• و …

مقطع دکتری بر پژوهش و نوآوری تمرکز دارد. دروس به‌صورت پیشرفته‌تر ارائه می‌شود و معمولاً شامل موارد زیر است:

• مباحث پیشرفته در زیست‌شناسی مولکولی
• تکنیک‌های پیشرفته ژنتیک و بیوتکنولوژی
• مکانیسم‌های تنظیم بیان ژن
• بیوانفورماتیک پیشرفته
• دروس و سمینارهای مربوط به موضوع پایان‌نامه فرد
• و …

این بورسیه توسط دانشگاه ترنت کانادا، به دانشجویان بین‌المللی این دانشگاه در مقطع کارشناسی که دارای دستاوردهای علمی استثنایی، خدمات اجتماعی، پتانسیل رهبری و نیاز مالی هستند، تعلق می‌گیرد. میزان پوشش این بورسیه، سالانه ۳۴,۰۰۰ دلار آمریکا است.

این بورسیه، توسط دانشگاه رادبود هلند به دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد واجد شرایط در حال تحصیل در این دانشگاه، تعلق می‌گیرد. دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا که قبلا در هلند تحصیل نکرده‌اند و با استعداد، بسیار با انگیزه بوده و دارای سوابق تحصیلی استثنایی هستند، واجد شرایط دریافت این بورسیه هستند.

میزان پوشش برنامه بورسیه رادبود هلند، تخفیف در شهریه و کاهش هزینه تحصیل به ۲,۵۳۰ یورو (۲,۶۳۶.۸۹ دلار آمریکا) و پوشش هزینه‌های ویزا، اجازه اقامت، بیمه درمانی و بیمه مسئولیت است.

این بورسیه، توسط دانشگاه اوکلند نیوزلند به دانشجویان واجد شرایط مقطع کارشناسی ارشد رشته زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، ارائه می‌شود. ارزش این جایزه، ۷۰۰ دلار نیوزلند (۳۹۵.۲۹ دلار آمریکا) بوده و به دانشجویی که در سال تحصیلی قبلی، برجسته‌ترین پژوهش منتشر شده در زمینه زیست سلولی مولکولی را انجام داده باشد، تعلق می‌گیرد.

این جایزه توسط موسسه استرالیایی علوم و مهندسی هسته‌ای (AINSE) به دانشجویان واجد شرایط مقطع دکترا در زمینه علوم زمین و محیطی، بیوتکنولوژی و علوم زیست پزشکی و …، تعلق می‌گیرد و ارزش آن، سالانه ۹۰۰۰ دلار استرالیا (۵,۶۵۷.۸۵ دلار آمریکا) است.

دانشجویان در دانشگاه‌های عضو موسسه AINSE که واجد شرایط دریافت بورسیه برنامه آموزشی تحقیقاتی بوده و از امکانات ANSTO (سازمان علوم و فناوری هسته‌ای استرالیا) استفاده می‌کنند، واجد شرایط اخذ این بورسیه هستند.

این فاند رشته زیست شناسی، به طور مشترک توسط شرکت داروسازی GSK و دانشگاه کرانفیلد انگلستان، به دانشجویان واجد شرایط در مقطع دکترا ارائه می‌شود. این بورسیه، به صورت فاند کامل بوده و تمام هزینه‌های دانشجویان را پوشش می‌دهد. همچنین، کمک هزینه زندگی به میزان ۲۴,۰۰۰ پوند انگلستان (۳۰,۰۳۹.۶۰ دلار آمریکا) در سال نیز به دانشجویان دارای این فاند، تعلق می‌گیرد.

برای اخذ این فاند، متقاضیان باید دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد با معدل بالا در یک رشته مرتبط باشند. این پروژه برای داوطلبان با پیشینه در مهندسی شیمی، آب، محیط زیست یا فرآیند و علوم یا سایر درجات مهندسی علمی مرتبط، مناسب است. کاندیدای ایده‌آل باید درک درستی از فرآیندهای شیمیایی و تولید، علم آب، مدیریت زباله و علم غشاء داشته باشد.

این بورسیه، فول فاند بوده و توسط موسسه بین‌المللی تحقیقات ماکس پلانک برای مولکول‌های حیات (IMPRS-ML) آلمان، تامین مالی می‌شود. این فاند رشته زیست شناسی، به دانشجویان مقطع دکترا تعلق می‌گیرد و متقاضیان برای اخذ آن، باید دارای مدرک کارشناسی ارشد (یا مدرک معادل) با پیشینه قوی در علوم زیستی، بیوشیمی، بیوفیزیک، بیوتکنولوژی یا یک رشته مرتبط باشند. نامزدهای برجسته باید مدرک کارشناسی با معدل بالا داشته باشند.

این فاند، ویژه دانشجویان دکترا، در زمینه‌های بیوشیمی، زیست‌شناسی ساختاری، بیوفیزیک، زیست‌شناسی سلولی، زیست‌شناسی سیستم‌ها و زیست‌شناسی محاسباتی است.